i
Het Slot
Schagen
Nieuwendoorn
Kasteel Radboud ft
Medemblik
Enk huizen
Orenburg Y
Alkmaar
Nieuwenburg
Middelburg
Hoorn
Hof te Wijdenes
fiV
ftl&tifijC
Uiitonsdi^
(hiitotp
de Middelburg is bekend dat van hieruit geen aanvallen zijn
verricht. Het kasteel diende er met name voor om de dijk die
liep van Alkmaar naar Oudorp - waar nu de Munnikenweg is
gesitueerd - te beschermen.
Bouw van de burcht
Met de bouw va de Middelburg is men volgens geschiedschrijver
Melis Stoke, die omstreeks 1300 leefde, in 1287 begonnen. Er
is geen beschrijving meer van het kasteel. Ook de rekeningen
van de bouw, waaruit een en ander zou af te leiden zijn, zijn
verdwenen. Wel beschikken we over de rentmeestersrekening
van 1343. Aan de hand hiervan krijgen we een goede indruk van
wat er gaande was rond het onderhoud van de gebouwen en valt
een voorstelling van het slot te maken. De dagelijkse gang van
zaken was namelijk niet in handen van de graaf, maar gebeurde
door een door hem aangestelde rentmeester. In liet geval van
de Middelburg is dat de Rentmeester van ken nemer land en
West-friesland. De rekeningen voor her onderhoud betaalde
de rentmeester niet zelf, maar werden doorgezonden aan de
graaf. Laten we aan de buitenkant beginnen en wel bij de
buitenste en de binnenste gracht, met elkaar en de burcht
verbonden door een tweetal houten bruggen. De buitenste
gracht is gesitueerd om de voorburcht heen. Deze Voorburcht
droeg ook wel de naam benedenhuis of werf. Hier stonden
ondermeer het zogenaamde bouwhuis en andere huizen. Mei
name het bouwhuis vergde veel onderhoud, omdat dit nogal
een kwetsbaar punt vormde in het geheel van het gebouw. Het
gebeurde wel dat dit (bouw)huis door een storm geheel in elkaar
werd geblazen, zo lezen we in oude verslagen. De westkant van
de werf grenst aan het Zwijnsmeer, Het water van dit meer
knabbelde regelmatig grond weg van de oever. Vandaar dat
de rentmeester nogal eens mensen aan het werk zette om de
werf (voorburcht) op te hogen ell met rijshout te beschermen.
Geregeld moesten de grachten om de burcht worden uitgediept
en schoongemaakt, mede omdat deze geen verbinding had nier
ander (stromend) water en daardoor snel vervuilde. Et was in
die tijd niemand die het huishoudelijk afval ophaalde! Daarom
verdween alles wat men kwijt wilde in de gracht. In 1452, als
men een verbinding met het meet weet te maken, veranderde de
situatie met betrekking tot de grachten.
Via de poortkamer en de poort van de burcht bereikte men de
binnenplaats. Deze poortkamer was tor 1451 met riet gedekt.
Hierna ging men er toe over de poort met platte pannen te
dekken. Wc stuitten nu allereerst op de grote, zware toren, de
donjon. Met muren van zeker twee meter dik en afmetingen
(aan de buitenkant) van 9 bij 12 meter. Er was ook sprake
van een toren die aan de zuidwest zijde moet hebben gestaan.
Vlaknaast de toren was de keuken gesitueerd; achter de keuken
bevond zich de kleine kamer. De Middelburg beschikte over
een aparte eetzaal en nog een (andere) grote zaal die ook wel
de 'kromme kamer' werd genoemd. Deze kamers waren, net
als de kelder onder de toren, met stenen gewelven overdekt.
In de toten was de plaats waar wijn cn hier werden gebotteld.
Ondanks de geringe grootte van het gebouwencomplex blijkt uit
beschrijvingen dat de burcht beschikte over een voorburg en dat
er ook een kapel aan het slot verbonden moet zijn geweest. Maar
waar deze heeft gesman is niet meer goed te achterhalen.
De Middelburg heeft in zijn geschiedenis zware belegeringen
moeten doorstaan. Met name in de tijd van de Hoekse en K
Uit het boek 'In de ban van de dijk', van J. J Schilstra, 1974
KRONLEKVAN OUDORP |UNI 2011 39
