De kanalisatie
S( kil ting V
HUturinchl
Oudurp
Voor de kanalisatie stonden er vier molens 'achter Oudorp'
Foto aangeleverd door archivaris Ton Smit)
Hei is nu ondenkbaar, maar in de jaren '30 van de vorige eeuw zijn in Oudorp een aantal monumenten straffeloos
gesloopt. Het aangezicht van ons dorp zou ingrijpend en definitief veranderen. Hoe heeft het toch zo ver kunnen komen?
Honderden twintig jaar geleden, op 1 1 september 1890,
werd in Schagen dé \XVstfriese Kanaalvcreniging
opgericht, Hei was de zoveelste poging om door een
kanaalsysteem West-Friesland uit zijn isolement te bevrijden.
Het doel was de Westfriese Omringdijk te doorbreken, om
daardoor voor de scheepvaart aansluiting te vinden op het groot-
scheepvaartwater.
Schagen was als bloeiende marktplaats jarenlang de drijvende
kracht achter de kanaalplannen. Mét Hoorn voelde het
zich in zijn ontwikkeling geremd door de aanwezigheid van
de Omringdijk die West-Friesland weliswaar eeuwenlang
had beschermd tegen de aanvallen van de zee, maar die het
tegelijkertijd afsloot van het moderne waterverkeer en een
belemmering vormde voor een vrije ontwikkeling van handel en
nijverheid. Kort nadat het Noordhollands Kanaal was gegraven
in 1824 begonnen de discussies al over de verbetering van de
vaarwegen in West-Friesland.
Zoals gebruikelijk in die tijd werden de initiatieven geboren
in de kringen van de invloedrijke en handeldrijvende burgerij.
Heel wat projecten die wij tegenwoordig als vanzelfsprekend
bij de overheid deponeren, werden toen nog gedragen door de
welgestelde burgerij. Het particulier initiatief vierde hoogtij
en de gemeentebesturen, gedomineerd door diezelfde burgers,
steunden veelal deze initiatieven. Het provinciaal bestuur daar
entegen hield zich over het algemeen niet erg bezig met aanleg
van wegen of kanalen, zeker niet in Noord-Holland. In deze
houding van de provincie komt rond de Eerste Wereldoorlog
vrij plotseling een verandering. In Noord-Holland was het in
het bijzonder de watersnoodramp van 1916 die het provinciaal
bestuur aanzette tot activiteiten op het gebied van de droge en
natte waterstaat'.
Het nutteloze kanaal
Misschien is het u al eens opgevallen dat de belangrijkste
wegen boven het Noordzeekanaal allemaal van noord naar zuid
lopen. Dit heeft een historische oorzaak. Haarlem, Amsterdam,
Hoorn en Alkmaar hebben dit op hun geweten. Doordat zij
het vervoer, zowel over het water als over het land, eeuwenlang
wilden beheersen, bepaalden deze steden dat al het vervoer via
hun steden moest lopen. Goede oostwest-verbindingen hebben
22 Kroniekvan Oudorp juni 2010
