Ai
Vroonermter
Nleuburch
ch
Oudorp
t»
Schermeer
•richtinfi V
HbtüriKhl
üiulwp
Pancras. De Franse bestuurders vonden al die kleine gemeenten maar
onhandig en streefden naar grotere bestuurseenheden. Hierdoor verviel
andermaal de zelfstandigheid van Oudorp. Pas enige jaren na de Franse
tijd, in 1817, werd bij Koninklijk Besluit de toestand hersteld en kreeg
Oudorp haar zelfstandigheid en eigen bestuur terug. Maar ook de
'heerlijke rechten' werden hersteld. Zo moest de democratie, nadat men
er slechts korte tijd aan had kunnen ruiken, weer wijken voor het oude
bestuursmodel. Er werd een schout benoemd (D. Waiboer), die samen
met twee 'assessoren' de dagelijkse leiding over de gemeente had.
In 1825 volgde dan weer een aanpassing, toen dit bestuur plaatsmaakte
voor een burgemeester en twee assessoren, die samen met nog vier
bestuurders de gemeenteraad vormden. Een gebruikelijke vorm in de
toenmalige plattelandsgemeenten.
Gemeentewet
In 1851 werd door de Gemeentewet, die het gevolg was van de
grondwetswijziging in 1848, landelijk de samenstelling, inrichting
en bevoegdheid van de gemeentebesturen bepaald. Die is in grote
lijnen gelijk aan de huidige situatie van burgemeester, wethouders
en gemeenteraad. En de heerlijke rechten waren inmiddels ook
grotendeels uitgekleed, dus de bezitter van die rechten, die later in
handen zouden komen van de familie Heineken, had weinig meer
te zeggen in Oudorp. Oudorps zelfstandigheid was hiermee lange
tijd verzekerd en langzaam groeide het dorp met de rest van het land
richting de huidige democratie. Maar toen Alkmaar in de jaren zestig
extra ruimte nodig had voor de huisvesting van haar bewoners, werd
wederom naar Oudorp gekeken. Mede onder leiding van de toenmalige
burgemeester van Oudorp, J.H. Kok, verzette het dorp zich tegen
annexatie. Met Kok koos Oudorp voor een snelle groei van het dorp,
om zo de zelfstandigheid vast te houden. Alkmaar had een deel van het
woningbouwcontigent aan Oudorp overgedragen, waar Alkmaarders
zich vestigden, evenals Alkmaarse bedrijven en scholen. Aanvankelijk
leek dit te lukken, maar het tij keerde en mede dankzij de stedelijke
bebouwing kon Oudorp zich als gemeente niet meer beroepen op de
'dorpse' status. Het dorp groeide bijna vanzelf naar de stad. Begin jaren
zeventig viel de definitieve beslissing waarmee de gemeente Oudorp
werd opgeheven.
Het laatste verzet van de gemeente Oudorp tegen de annexatie past
mooi in de traditie van verzet tegen de grote stad en strijd voor de
zelfstandigheid. En alhoewel men in de jaren zestig en zeventig niet
met dorsvlegels en andere wapens optrok naar Alkmaar, is het niet in
stilte voorbij gegaan. Nu maakt Oudorp al weer jaren deel uit van de
gemeente Alkmaar. Maar zoals gezegd, wel met een eigen identiteit en
karakter. En onderdeel uitmakend van een moderne democratie. De
laatste strijd voor zelfstandigheid is dan wel verloren, maar toch niet
helemaal. Het is tekenend voor het karakter van Oudorp dat het in het
telefoonboek nog steeds apart vermeld staat! H
P.M. Bruinooge
Kroniek van Oudorp iuni 2008 33
