Kijken, schetsen en schilderen
Dirk Oudes, een telg uit een geslacht van handelsmensen, was in de eerste plaats
uurwerkmaker en handelaar in edele metalen. Pas later werd Hij ook kunstschilder
en tekenaar. Tijdens zijn trektochten door de Noord-Hollandse dreven op zoek naar
'handel' - te repareren uurwerken, goud en zilver dat bij de landelijke bevolking
'overtollig' was - nam hij waar. Een waarnemen dat zich pas later zou gaan uiten in een
enorm oeuvre aan tekeningen en schilderijen. Een man die met zijn vrouw Aalt ie en
hun enige zoon Jaap -die ook 'meesterlijk kon tekenen- aan de Kanaaldijk E9 (later 10)
in Oudorp kwam wonen. De Kanaaldijk werd na de Alkniaarse annexatie van Oudorp
in 1972 omgedoopt tot Randersdijk. De nummers bleven overigens gelijk. De familie
Oudes woonde daar van 1927 tot 5 maart 1967. Op die dag overleed de schilder, zijn
laatste tentoonstelling in het raadhuis van Heerhugowaard was toen nog gaande.
Inmiddels is Dirk Oudes een wat bekendere
kunstenaar geworden. In Huize Kranenburgh
aan de Breelaan in Bergen liep tor half mei een
tentoonstelling van Oudes' werk. Een aantal
schilderijen en een deel van zijn schetsboekjes
zijn daar te zien. Ook maken de originele schil
derijen veel meer duidelijk wat voor een begees
terd schilder Dirk Oudes is geweest.
De fraaie monografie over zijn werk onder de
titel 'Dirk Oudes. Een kinderlijke natuur, met
fantasie en talent begaafd' van Rob Smolders
geeft niet dat beeld dat de originele werken
uitademen.
Dirk Oudes was een van de kunstenaars die
deelnam in de Alkniaarse kunstenaarsgroep
'Doorwerken'. Hier waren onder andere ook de
kuiper Koos Stikvoort, Hein Heertjes en Jan van
Dok lid van. Ook twee mannen die naast hun
'normale' werk van huisschilder en antiquair bet
penseel met verve hanteerden. Overigens had
Stikvoort in tegenstelling tot de anderen wel een
schildersopleiding gevolgd aan de academie van
Antwerpen.
Toch was Oudes niet iemand die flink aan de
weg timmerde. Hij voelde zich wel eens wat
miskend. Hij begon met tekenen en schilderen
in de jaren dertig van de vorige eeuw.
Een moeizaam begin, want waar moet je begin
nen? Hoe zet je iets op?
Iedereen die een potlood of penseel hanteert in
zijn vrije tijd zal dat beamen. Dan nog de keuze
van liet onderwerp en veel aspirant kunstenaars
haken dan af. Zo niet Dirk Oudes. Hij worstel
de door. Kreeg her en der een advies, maar het
wilde in het begin nog niet erg lukken.
Pas toen de Duitse tekenleraar Erwin Bowien
zijn geluk in Nederland ging beproeven en zat
te tekenen bij de Friesebrug (de oude wel te
verstaan) trok Dirk Oudes de stoute schoenen
aan en vroeg die onbekende om raad. Hij vuur
de talloze vragen af op Bowien en de Duitser
was bereid om de Nederlander met raad en daad
bij re staan. Een korte cursus in de praktijk. Ze
trokken er ook veel samen op uit om buiten te
werken. In die periode ontwikkelde zich het
handschrift van Oudes heel snel. Hij werd zeker
der en werd steeds origineler in zijn werk.
Sommigen zouden het primitief noemen. Maar
het was en is alleen maar een andere manier van
zien en verwerken van dc gegevens die hij in zijn
schilderijen wilde opnemen. Volgens mensen uit
zijn tijd was elk stukje papier, tot zelfs de marges
van de krant, materiaal om op rekenen. Dat
spreekt ook uit de vele duizenden schetsjes die
hij in zijn trouwe bondgenoot, het schetsboekje,
maakte. Die kleine prentjes werden thuis verder
uitgewerkt tot een schilderij. Vaste punten in
Kroniek van Oudorp
2006
42
Dirk oudes: een Oudorper
schilder en klokkenmaker
