Hoe een molen gered werd door de oorlog De Ambachtsmolen draait weer. Wanneer het weer gunstig is laten molenaar Han Kuijper en partner Ellen Bijman de wieken van de uit 1632 stammende molen ronddraaien en wanen geboren en getogen Oudorpers zich een halve eeuw terug in de tijd. De Ambachtsmolen is de enige overgebleven molen uit de rij van de vier molens 'achter Oudorp'. Eerdere bewoners waren de familie Bijpost zo'n 35 jaar) en de familie Kiefteburg (25 jaar). De molen wordt momenteel gerenoveerd en meerdere mensen en instanties zijn druk bezig met het onderzoek naar de historie van de Ambachtsmolen. De taak van de strijkmolens achter Oudorp was de Raaksmaatsboezem, de boezem die Groot Geestmerambacht omringde, te ontlasten door het overtollige water de Schermerboezem in te pompen. Een strijkmolen is een molen die van boezem naar boezem maalt, met weinig opvoer- hoogte. Deze molens streken als het ware de wateren glad, vandaar de naam. De bedijkers van de polder zagen dar na de droogmaking van de Heerhu go waard in 1628 ringslotcn en boezems overvol raakten. Zij besloten in 1629 vier molens te bouwen aan de Hoornse Vaart. Vervolgens verhoogde men bet waterpeil. Dit leidde tot grote onenigheid met de beheerder, het Geestmerambacht. Om van al het water en de protesten af te komen besloot men in 1632 vier extra molens te bouwen: twee aan de Hoornse Vaart en twee achter Oudorp. Zowel het Geestmerambacht als Heerhugo- waard betaalden voor de bouw van twee molens. Deze klus werd gegund aan Claes Cornelisz Rietvelt. Drie van de vier molens zijn nog voor het begin van de Tweede Wereldoorlog ontta keld. De Ambachtsmolen bleef gespaard omdat deze nog bewoond werd. Het schijnt zelfs dat Duitse bezetters tijdens de oorlog er hun intrek hebben genomen. Sinds 1941 heeft de molen geen bemalingsfunc tie meer. In dat jaar werden de boezem pijlen gelijkgelegd. Deze beslissing werd genomen om het vervoer via water te vergemakkelijken. Zo kwam er een einde aan de drie eeuwen lange waterbeheersing op windkracht van de Ambachtsmolen. Daarnaast werd, door een fout van werklui, de vijzel vernield. De Am bachtsmolen was de belangrijkste uit de rij van vier. Deze stond bekend als de Admiraalsmolen (AmmeraaT), oftewel de seinmolen. De Am bachtsmolen bepaalde wanneer er uitgeslagen werd. Dit gebeurde overdag met een vlag en 's nachts met een seinlamp en gaf de zeilvoering aan voor de andere molens. Momenteel wordt de Ambachtsmolen geres taureerd. Het besluit tot restauratie is genomen door de Molenstichting, sinds 2000 eigenaar' van de molen. Daarvoor was de molen in bezit van de provincie. Door de jaren heen hebben flink wat veranderingen plaatsgevonden aan het uiterlijk van de molen. Cornelisz Rietvelt bouwde vier schepradmolens, maar rond 1850 werd besloten de raden te vervangen voor vijzels. Deze hebben een grotere capaciteit en vergroten de woonruimte binnen de molen. De Ambachtsmolen moet over een jaar van binnen en buiten weer helemaal in de oorspronkelijke vorm zijn teruggekeerd. Fabian Bijman Kroniek van Oudorp 2006 31 De Ambachtsmolen

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kroniek van Oudorp | 2006 | | pagina 30