De Barbers en Wouthuysen
Spijkerboor
i
D
38
Niet meer terug te vinden op enige actuele
kaart. Ooit waren dit toch nederzettingen
met tenminste een aantal woningen, an
ders waren ze ook op de oude kaarten niet
voorgekomen
Komt juist niet voor op de oude kaarten,
althans niet als nederzetting, wel als water.
Velen zullen de herleiding van de naam
kennen als dat van het water dat tussen de
Starnmeer en Beemstermeer lag. Met een
beetje fantasie is daar de vorm van een
oude slagboor (spijkerboor) in te herken
nen.
Hieronder in de kolom een verklaring
uit het boek van Joop Stolp 'Namen in
Noord-Holland, Spitten in een vér verle
den'. In dit boek gaat hij dieper in op de
verschillende namen die aan de dorpen en
gehuchten zijn gegeven. Over Spijkerboor
zegt hij het volgende:
T<
ei
P
Ie
d
ki
d
d
h
P
n
s<
la
w
P
d.
d
gi
Voor boor, het Engelse'bore'vinden we in The English Dictionary de volgende be
tekenis: a tidal wave of great height and velocity, caused by the meeting of two tides
or the rush of the tide up a narrowing estuary. Vertaald levert dat op:een hoge en
snelle vloegolf veroorzaakt door het samenkomen van twee getijden of door de
opstuwing van een getijdengolf in een nauwer wordende monding'. Als verdere
verklaring staat vermeld dat het woord mogelijk een Oud-Noorse oorsprong heeft,
t.w. bara golf. Wolters (Engels woordenboek 1975) heeft voor het Engelse woord
bore de betekenis van zowel boorgat als van vloedgolf.Voor 'spijker' valt niet veel
anders te bedenken dan iets dat puntig is. Ook via een Engelse 'spike' komen we
niet veel verder dan scherp gepunt. 'Spike' is een afgeleide van het Latijnse 'spica',
in het Zweeds/Noors is'spik'= 'Spijker'. Dat gaf ook precies de bedoeling weer van
de naam. De twee landpunten die zowel de ingang als de uitgang vormen van de
waterdoorgang tussen de Beemster en het Starnmeer, geven de scherpe, vierzijdige
vorm weer van een punt van een (gesmede) spijker. De naam Spijkerboor geeft,
gelet op voorgaande betekenissen, een duidelijk beeld van de landschappelijke si
tuatie toen de Beemster en de Starnmeer nog in open verbinding stonden met de
Zuiderzee. Bij vloed wrong zich van oost naar west een grote golf water door de
nauwe doorgang tussen de Eilandspolder en de Jisperpolder. Bij eb ontstond het
zelfde verschijnsel, maar dan in omgekeerde richting. Het samenkomen van twee
getijden valt te verklaren uit de samenkomst in het Starnmeer van een oostelijke
vloedgolf uit de Beemster en een zuidelijke vanuit de Zaan, waaraan Spijkerboor
zijn Angelsaksische naam bore of boor heeft ontleend. Nadat de toegang van de
Zuiderzee tot in het binnenland van Noord-Holland door dammen was versperd,
verloor het stroomgat de naam Spijkerboor zijn oorspronkelijke betekenis. In het
spraakgebruik werd de naam vermaakt tot het aloude gereedschap van een tim
merman.
