TopStUKKEN IN DE MAJOLICA 2 - TENT
NSTELLING
Scherven uit het Schermereiland
Scher-
A
48
niu
Bij het schrijven van deze bijdrage aan de Kroniek zijn medewerkers van het museum
druk bezig met het realiseren van de Majolica 2 tentoonstelling. Het voorproefje, begin
van dit jaar (Majolica 1heeft met de vingerafdrukken van PieterTichelaar en Esther Der-
kx, als resp. gastconservator en vormgeefster) al diepe indruk gemaakt. De Majolica 2 zal
dit zeker overtreffen. Nog nooit zijn zoveel topstukken van het Noord-Nederlandse ma
jolica uit de Gouden Eeuw bij elkaar tentoongesteld. Borden, papkommen, boterscho-
tels, enz. uit eigen depot, uit het Archeologisch Centrum Alkmaar, het Archeologisch
Museum Haarlem en uit vele particuliere verzamelingen in Nederland. In totaal zijn 180
objecten vanaf 5 november 2017 tot 25 maart 2018 te bewonderen.
Leidraad is het meerjarig onderzoek dat PieterTichelaar (Makkum) over dit onderwerp
heeft verricht. De objecten zijn in belangrijke thema's gerangschikt, met informatie over
de productiemethode, de relatief korte bloeitijd en de route die majolica heeft afgelegd
naar Nederland. Omdat hele objecten zeer zeldzaam zijn - de meeste majolica uit de 16e
en 17e eeuw zijn uit scherven gerestaureerd - is er aandacht voor het restauratieproces.
/.O'
In de Gouden Eeuw was het Schermereiland een rijke streek. In de huizen van de gegoe
de stand werd gepronkt met het gekleurde majolica. Op het platteland is deze kunstui
ting langer volgehouden dan in de stad. Wellicht is het gebruik van de 'zomerstal' daar
debet aan. Tussen de schotten, waar normaal de koeien staan, ontstond in de lege stal
volgens goed gebruik een uitdragerij aan borden en ander'pronkgoed'. De grote majoli-
caschotels zijn stuk voor stuk sieraden en straalden aan de wand of op schotelborden
de rijkdom uit. De kleine schotels en papkommen werden dagelijks gebruikt. Zo ook de
boterborden met een ijzeren pen in het midden om de kluit boter'vast te houden'.
ven van gebroken aardewerk werden ergens op het boe
renerf gedeponeerd en veelal gebruikt om sloot-
kanten tegen uitspoeling te verstevigen. De bo-
dem van het Schermereiland bestaat uit een
veenlaag op klei. In de veengrond zijn de
aardewerkresten goed bewaard gebleven
om nu als bodemvondsten weer geres
taureerd te worden. In de jaren zestig
van de vorige eeuw zijn door grondei-
k genaren en andere 'gouddelvers' veel
I aardewerkresten naar boven gehaald.
I Pijpenkoppen, vuurkorven, zalfpotten,
kommen, kruiken en schalen van sli-
baardewerk en het kleurige majolica.
De aardewerkspecialist Pieter Tichelaar
spreekt over het Schermereiland als het
'Mekka van de Majolica'.
::}Hl
iW'&W'.l*
Zr/ •.’W V1
Hl
ri
/VW
A
<711 1
1
V
>4
t11
I,
f
1
V
I
j
L
r
I
z
till
h
zji
n
et
