J
i
Baas' Gerrit Rot in 1940
Oorlogsvlammetje
Een paar cijfers
6
I
rl
c
i.
In 1866 werd het allereerste gasfabriek-je van De
Rijp gebouwd wat nu het woonhuis van baas Rot
is - in 1900 verrees er een voor die dagen modern
bedrijf naast: dat 'De Maatschappij' f 13.000 gul
den kostte.
Het begon met zegge en schrijve dertig afnemers,
die tezamen meer dan genoeg hadden aan een
gashoudertje voor 300 kubieke meter, welke
meestentijds niet eens 'zakte' omdat niemand
het comfoor aan had. Later is er een grotere
gashouder bijgebouwd, die echter in de eerste
oorlog, toen de ijzerprijzen zo schandalig hoog
lagen, werd verkocht. De houder van nu is nog
maar een dreumes maar ze kan de duizend gas
klanten en de straatlantaarns tezamen gemak
kelijk baas blijven.
Op 24 Januari was Jan Boom Junior jarig
en elk jaar wordt deze dag gevierd - de
erflater wilde het zo - door de vennoten,
de commissarissen en de directeur en dan
gaan één moeite, de balans en de verlies-
en winstrekening onder de hamer door
wordt bepaald of de deelgenoten een stuk
van de winst zullen krijgen, als er winst is
tenminste.
De beherende maatschappij heeft echter
niet alles op een kaart staan, want met een
maatschappelijk kapitaal van fl. 226.000
was in die dagen rond 1860 een aardig
eind vooruit te komen: er werden lande
rijen en effecten gekocht en omdat Jan
Boon Junior haringreder was geweest van
een paar buizen en in moderner tijden een
enkele zeillogger, die over de Zuiderzee en
later via Den Helder ter visvangst togen,
had hij het zo beschikt dat een deel van
zijn nalatenschap ook aan de haringvisserij
ten goede zou moeten komen. Ge weet nu
tevens, waarom de Rijpster„Maatschappij"
aandelen bezit in de Doggermaatschappij,
die nu nog haar schepen naar de haring-
gronden zendt. Er liggen soms vreemde
banden tussen een gasfabriek en een ha
ringvisser....
<1
I
a
Met dat gasfabriekje is het een tijdje niet
zo'n florissante geschiedenis geweest. De
prijsbeheersing drukte er net zo hard op
als op andere ondernemingen. Fabrieks
baas Rot vond het maar een toer om te
blijven draaien. Ondanks zijn volkomen
verouderde outillage bleven de lantaarns
uit 1880 echter nu ook branden - zelfs tot
uitzonderlijk diep in de bezetting - en de
duizend klanten van de fabriek hielden
haast de hele oorlog door - zij het mager -
een vlammetje onder de soep.
Natuurlijk werkt het bedrijfje niet helemaal
economisch, maar wat er daardoor min
der binnenkomt, maakt de oude Rot weer
dubbel en dwars goed met zijn vernuft,
dat feitelijk te lang heeft gesluimerd in dit
r
WW
■n
■s
UR
X'
I
11 Ist
1
z
