NAJAARSLEZING 2017 Namen in N
rd-Holland, Spitten in een ver verleden
1O2017
Namen in Noord-Holland
Ney-Bruin
39
rlijdt. Rina
jaar voort,
de spaar-
jizen.
Ook dit jaar houdt de Oudheidkundige Vereniging weer de traditionele najaarslezing. Deze
keer hebben wij dhr. Joop Stolp uit Heiloo weten te strikken. Dhr. Stolp is auteur van het boek:
'Spitten in een vér verleden' dat hij heeft uitgegeven in april 2016. Tijdens deze lezing gaat
hij dieper in op de herkomst en betekenis van namen van straten en wegen in 'ons' gebied.
Een aanrader dus. Het zal ongetwijfeld weer een strijd worden tussen Koning Voetbal (de be
langrijkste bijzaak in het leven), en de najaarslezing. Kiest u voor ons, dan verwelkomen we u
graag op woensdag 25 oktober in de Noordeinder Vermaning om 20.00 uur.
spaarzin
roces om
vone bur-
i geslaagd
te die een
s en 6,5%
is inmid-
len en hy-
?rdeel van
.oren ver-
•n worden
^er bewo-
per com-
r is nu zelf
riehuizen,
?denis ge-
l
Bo
spitten
in vér verleden
Een lezing over plaatsnamen in Noord-Holland en daarmee een kijkje in onze vroege be-
woningsgeschiedenis, zoals uitvoerig beschreven in het gelijknamige boek. Geschiede
nis lijkt saai, maar die van Noord-Holland is dat allerminst! In de vroege middeleeuwen
gebeurde er van alles. Het landschap veranderde voortdurend èn in rap tempo en de be
woning paste zich daarbij aan. Valt er trouwens over onze plaatsnamen nog iets nieuws
te vertellen? Neem bijvoorbeeld de geografische namen in de Schermer en zijn directe
omstreken, zoals die van het Schermereiland, in 1971 uitbundig beschreven door J.J.
Schilstra. Maar waar kwamen de eerste bewoners
van het Schermerland eigenlijk vandaan? Voor de
Schermer, drooggemalen in 1635, is dat niet zo
moeilijk. Dat zullen inwoners van de dorpen zijn
geweest waar het grondgebied van de Schermer
tot augustus 1970 over was verdeeld. De namen
van de polderwegen laten weinig aan de verbeel
ding over. Alleen de naam Schermer en die van
de Bloemendalerweg roepen vraagtekens op.
Bij nader en diepgaand onderzoek blijkt dat de
oorspronkelijke betekenis van verrassend veel
namen in Noord-Holland, ook die van de Scher
mer en van Graft, hoogstwaarschijnlijk anders is
geweest dan de huidige betekenis die er door
historici aan wordt toegekend.
Van de akten en oorkonden waarin voor de eer
ste keer Noordhollandse namen worden ge
noemd, blijkt niet alleen de inhoud maar vooral
de datering uiterst discutabel. De eerste keer dat
een op Schermer gelijkende naam wordt genoemd, namelijk Scirmere, is in de akte van
28 december 1063, overigens tezamen met een aantal andere namen zoals Heiloo en
Egmond. De spaarzame gegevens over het ontstaan en de betekenis van onze vroege
namen hebben geleid tot vele vermoedens en veronderstellingen. Maar als de ons ter
beschikking staande gegevens nog eens in een breder perspectief worden geplaatst
en eerder ingenomen stand- en uitgangspunten worden losgelaten, is een deel van
de 'vaststaande' geschiedenis toe aan herschrijving. Onze middeleeuwse bewonings-
geschiedenis is beslist geen voltooid verleden tijd. Dat maakt de geschiedenis van
Noord-Holland juist zo boeiend!
i
'1
rdö
n.’
r>'
■f/p
nr.{
/pi H? V
k
JK
9
r
I
X
7 11
<i: I
jü V.
JCL Ma
y I
fel
w
JA
II
•J
<Ti
-
f
f
t 1
I
r
ViXn?' -■
•’.L'ik'r;!
V S. 1 ‘F* f-L
44
