as
G 35
000067
G 35
V? 000067
Andere kaarten
Eric Berkhout
9
Ts
gj'
waren sommigen bewijzen al getypt.
De handtekening onderin, van burge
meester Van Staveren, is duidelijk voor
gedrukt. Ondanks dat er een streep staat
door 'Aangewezen Ambtenaar', is het erg
onwaarschijnlijk dat de Burrie al deze kaar
ten zelf heeft ingevuld. Dat dit door een
en dezelfde persoon is gebeurd, is wél ze
ker; alle kaarten vertonen hetzelfde hand
schrift.
In februari 1941 kreeg men kennelijk in
eens de beschikking over een typemachi
ne, want de twaalfde van die maand krijgt
rijksveldwachter Sietso Tjerk Boerema. een
getypt exemplaar uitgereikt.
Bij 'Signalement' is, heel consequent, ner
gens iets ingevuld. Kennelijk vond de
ambtenaar het een vanzelfsprekendheid
wanneer het een man of een vrouw betrof.
Bijna alle kaarten zijn gedateerd op 25 sep
tember en 1 oktober 1940. Het is - gezien
het aantal - nauwelijks te geloven dat dit
ook werkelijk allemaal op deze bewuste
dagen is afgehandeld.
Voor de volledigheid wil ik nog even terug
gaan naar de oorsprong. We hebben hier
dan wel een prachtige vondst, de achter
liggende gedachte bij zo'n persoonsbewijs
was veel minder fraai. Het is vrijwel zeker
dat Binnenlandse Zaken de uitgever was
van de kaarten, op instigatie van de Duit
se bezetter. Deze voorzag waarschijnlijk al
onderduikers en men had zo ook meteen
lieden die hen mogelijk niet goed gezind
waren in de administratie. Want dat is bij
deze vondst nog wel een vraag: waren ze
in tweevoud? Het nummer op de kaart zou
daar zomaar op kunnen wijzen, en er zijn
ook veel verhalen bekend uit de oorlog
dat het verzet met name het bevolkingsre
gister als doelwit had. Aan de andere kant
is duidelijk te zien dat veel kaarten door
de houder meegedragen zijn. Persoonlijk
denk ik dat dit de kaarten zijn die omge
ruild werden voor het latere - bijna niet
te vervalsen - ontwerp van de Nederland
se ambtenaar Jacobus Lambertus Lentz.
Deze bewees (met wellicht een naïeve
vorm van beroepsdeformatie) de Duitse
bezetter een goede dienst. Hij kreeg zo -
weliswaar indirect - duizenden slachtoffers
op zijn conto geschreven.
Het latere 'echte'
persoonsbewijs
van J.L. Lentz.
I
3
v
t /y;
Even heb ik me afgevraagd waarom er -
met het oog op de geldigheidsduur van
slechts één jaar - van de rest van de oor
logsjaren geen kaarten bewaard zijn ge
bleven. Onderzoek op het internet wees
uit dat deze persoonsbewijzen er toch wel
iets anders uit
zagen dan het
in april 1941
ingevoerde per
soonsbewijs van
de Duitse be
zetter. De Rijper
(en ook andere)
kaarten zijn dus maar een klein halfjaar in
gebruik geweest.
verza-
niet al-
i weten
it door-
bij zich
aardoor
r die er
cenbare
?n kaar-
ar ook
en die
net iets
waren
mapje
en het-
ewaren
bijge-
ok het
aarmee
:o's zijn
I, heeft
laar tot
estvlek-
d. Toch
rendeel
staat.
is het
nog
ig een
Je bin-
te wer-
nerk of
ken de
d - wel
at. Dat
J, laten
andere
>ok, en
van de
?n deze
s. Deze
aar zien
uit. Ook
Tl
a
■Je
35 V 000067
-y
1
j®1
irv
P «GS
IT
SX»fe ‘.Jft
Qü
5^^'****^ fi
W
',n
ru>
CRAFT
<X>
r-rn
G?
54
l’G.
öt/i
pi?
J
3
3**.‘ ’-T
1
I
11
I A
ïï»*l
'4
J
I
li'
tte
«ft
1 T
I-
S8F
