Dit is de titel van een mini-expositie op de le verdieping van het museum In 't Houten Huis
in De Rijp. Een kleinepermanente tentoonstelling rondom de muntgewichtdoos van de her
vormde kerk/weeshuis van Graft. Dit aangevuld met het handgeldvals geld, speelgoedgeld
en andere zaken die met het dagelijks geldverkeer die gedurende het bestaan van de Eiland
spolder in gebruik waren.
De muntgewicht-doos is een mooi bewerkt, vroeg 17e eeuws, houten kistje met daarin
in dit geval, ooit 40 kleine gewichtjes en een handbalans. Deze was bedoeld voor het
nauwkeurig wegen van de destijds meest gangbare gouden munten. Dit was nodig om
na te gaan of de munt het juiste gewicht had, en of er niet aan gesnoeid was. Het gewicht
en de waarde van ,|M ■him
de
landse) werd in de F - 1
H L< L J «4 ^lr
17e eeuw regel- f 2§gT j WT
matig en officieel f i [i l l
door de Stat M J1 J
neraal in 'placka *ƒ- rj1 J 1 r 4 'p{ J
ten'aan de burgerij j J f i J T "Stór' - t
bekend gemaakt, 1 f 1 J
is een vierkant, taps I" -I t >v
plaatje van geelko- U
per - messing - on
geveer 15x15 mm
en verschillend in dikte en gewicht, afhankelijk van de munt waarvoor het bedoeld was.
Op de bovenzijde is de beeldenaar van desbetreffende gouden munt afgebeeld en op
de onderkant staan de initialen van de muntmeester, het wapen van de stad waar het
vervaardigd is, of een ander symbool. Ook was het vaak de plek van het jaartal van ver
vaardiging.
In het geval van deze doos is het, na het lezen van het oude handschrift in het deksel,
direct duidelijk wie de maker is. Er staat: 'Gemackt by my Gerret Geens inde calverstraet
inde balans tot Amsterdam 1621'
Op alle 37 muntgewichtjes (drie zijn in de afgelopen eeuwen verloren gegaan) staan zijn
initialen GG, een schelp en het jaartal 1617. Die gewichtjes heeft hij dus in 1617 gemaakt.
Gerrit Geens, zoals hij meestal genoemd werd, was al muntgewichtmaker te Antwerpen
in 1585, van dat jaar tot 1589 was hij ijkmeester-generaal van Brabant. Ook uit die perio
de zijn muntgewichten van hem bekend.
In 1590 was hij Antwerpen ontvlucht vanwege de oorlog en geloofsvervolging. Eerst
ging hij richting Hamburg, waar hij zijn beroep voortzette en muntgewichten maakte.
Op 21 juli 1598 werd hij poorter van Amsterdam. Gerrit was gehuwd met Johanna de
Gheere, zij kwam uit een welgestelde familie, die Antwerpen ook ontvlucht was. Na zijn
i-vrv')
VHl
Vreemd geld
n
