Leven van de wind ....Houtzaagmolen De Pauw
Op zaterdag 16 april 2016 is de officieel de tentoonstelling teven van de wind' geopend in
het Museum In 't Houten Huiste De Rijp. Een 'must' voor een ieder die geïnteresseerd is in de
vele molentype die de afgelopen eeuwen op het Schermereiland hebben gestaan. Bij het ter
perse gaan van deze Kroniek loopt de tentoonstelling al. Niettemin wilden wij een 'voorproef
je' plaatsen over Houtzaagmolen De Pauw.
Houtzaagmolen De Pauw
Deze molen stond iets ten zuiden van De
Rijp in de Oostervenne, tegen de Eiland
spolderdijk aan de Beemster-ringvaart.
Wie een wat oudere kadastrale kaart be
kijkt, ziet het langwerpige erf tegen de dijk
liggen. In de jaren 1970 was het perceel
naam 'te bequaemer plaetse met groote
ende leesbare letteren op de selve moolen
stellen op dat van andere moolens magh on
der scheyden werden.'
Voordat de molen naar De Rijp kwam, had
deze buiten de stad Hoorn gestaan.
naam.
Janszn.
in het landschap nog herkenbaar aan het
rechthoekige rijtje wat magere boompjes.
De naam van
molen De Pauw
is dus niet ver
bonden met een
eigenaar van die
Huygh
heeft
gewoon een die
rennaam uitge
zocht. Die kwa
men vaker voor.
Zo had je op het
Schermereiland
ook de molen
namen: Haas,
Reiger, Beer, Windhond, Zeug, Bul, Valk,
Eend, Kokmeeuw, Raven, Zalm, Dolfijn,
Veldhoen, Krokodil, Ezel, Haviken Haan.
Op 28 juli 1682 kreeg de Rijper houtzager
Huygh Janszn. een windbrief (zeg maar
een bouwvergunning) vooreen'wintzaag-
moolen omme balcken mede te zaagen'.
Hij moest daarvoor elk jaar op Allerhei
ligen vijf gulden betalen en een van de
voorwaarden was dat hij de molen de
naam 'De Pauw' zou geven. Hij moest de
De Pauw was een achtkante balkenza-
ger met twee zaagramen. Het hout werd
door de ringvaart aangevoerd. Er was een
roeiboot, later een zeilpraam waarmee
het gezaagde hout naar de klanten werd
gebracht. Bij de molen stonden houtlood-
sen en een knechtswoning. Later werd het
34
