te begrijpen. Als u door blijft lezen, wordt
de clou snel duidelijk.
sprake was van opslag.
Zo zijn er nog wel wat 'losse eindjes'. Door
de toenmalige bodemgesteldheid, voch
tigheid en de (al dan niet) zonkant van
de boom, kunnen afwijkende jaarring
patronen ontstaan. Als juist zo'n monster
wordt onderzocht, kan er zomaar eens
een 'vreemd'jaartal uitrollen. Er kan dan
ook (wederom heel voorzichtig) gezegd
worden dat dateringen op grond van
dendrochronologisch onderzoek niet de
absolute zekerheid biedt die veel weten
schappers er zo graag aan zouden geven.
SEen 'duur' woord,
kans eens te laten
onderzoeken hoe oud zijn of haar pand nu
werkelijk is.
Buiten het technische onderzoek zijn er
ook praktische zaken die meegenomen
kunnen worden in het onderzoek. Grenen
of eiken? Elke houtsoort heeft zo zijn spe
cifieke kenmerken. Voor deze laatste soort
gold dat het eigenlijk direct na het kappen
verwerkt diende te worden. Want hoe lan
ger het hout lag, des te harder het werd,
en dus moeilijker te verwerken tot planken
en/of balken. Tegenwoordig met de mo
derne machinerieën, misschien niet zo'n
probleem, maar vroeger, met de trekzaag
of bijl, een heel ander verhaal. En reken
maar dat men dat toen ook wist.
Oké, niet iets om een heel onderzoek aan
op te hangen, maar hier kan wel (voorzich
tig) uit geconcludeerd worden dat de kap-
datum van de boom en de bouw - of ver
werking van het hout in een pand - dicht
bij elkaar liggen.
Voor grenen - een veel zachtere houtsoort
- ligt dat anders. Het kapjaar hoeft niet
persé het verwerkingsjaar te zijn. Omdat
het vervoerd moest worden en er soms
Feiten en trivia
Toch leidt het bestuderen van de onder-
zoekgegevens tot de conclusie dat deze
onvoorstelbaar gedetailleerd zijn, en ook
dat men duizenden jaren'terug kan kijken'.
Zo vond men in een bepaald gebied in
1628 vóór Christus de jaarringen wat aan
de dunne kant. De onderzoekers brachten
dit dan in verband met een enorme vul
kaanuitbarsting waardoor de temperatuur
op aarde aanzienlijk daalde. Ook de inslag
van een meteoriet, ergens in de vijfde
eeuw, werd teruggezien in de jaarringen.
Maar er zijn ook meer triviale praktijkvoor
beelden: zo heeft men kunnen vaststellen
dat een bepaalde viool, gebouwd door An
tonio Stradivari (Stradivarius) uit dezelfde
boom kwam als een viool gebouwd door
de (iets minder bekende) Pietro Giacomo
Rogeri. En deze dan: het toeschrijven van
enkele schilderijen aan de vermaarde Hi-
eronymus Bosch, moest worden herzien,
omdat de boom waar de lijst van gemaakt
was, pas 100 jaar na diens overlijden werd
gekapt. Ondanks dat mijn boerenverstand
bij deze laatste zegt: "kan de lijst later niet
vervangen zijn?" toch wel fascinerend.
