m
WH S$i?
ra
9
ms
Dendrochronologisch onderzoek in De Rijp
Ook wel jaarringenonderzoek genoemdis een wetenschap die zich bezighoudt met het
dateren van hout d.m.v. van het tellen en analyseren van de zgn. jaarringen. Deze variëren
niet in aantal per jaar, maar wel in dikte. Zo zijn ze in een goed seizoen breed, en in een slecht
seizoen dun. Het onderstaande artikel gaat over de datering van hout, en wat dat voor De
Rijp als verrassende zienswijze op diens geschiedenis kan opleveren.
Het onderzoek
Bij het doorzagen van een houten balk
komen deze jaarringen tevoorschijn, en
gebleken is dat eiken de meest ideale
houtsoort is voor het maken van exacte
dateringen. Bij deze soort is er bij de bui
tenste ringen namelijk sprake van het zgn.
spinthout, het overige (kernhout) is dan
van secundair belang. Met het blote oog
is aan de kleur het onderscheid al te zien.
Spinthout heeft gemiddeld twintig jaarrin
gen, en men kan er vanuit gaan dat, als dit
wordt aangetroffen, het kapjaar dichtbij is.
Soms, als er nog bast aan de balk zit, heeft
men ook de laatste jaarring van de boom.
Het jaar van omhakken kan exact vastge
steld worden, en onder de microscoop
Éi? -
Doorsnede van een boom.
Foto: Jean Penders
kan dan gezien worden of de boom bv. in
de herfst of in het voorjaar omgehakt is.
De levensloop van een boom kan geanaly
seerd worden aan de hand van vastgestel
de zgn. referentiekalenders. Dit is vrij in
gewikkeld, maar in het kort komt het erop
neer dat een computer alle beschikbare
data als (bekende) groei- en klimaatom
standigheden vergelijkt met het jaarrin
genpatroon van nog levende bomen en/
of van absoluut gedateerde periodes die
men - in de vorm van de eerder genoemde
kalenders - in de collectie heeft. Deze ver
gelijkingen kunnen ook uitgevoerd wor
den op hout uit bv. gebouwen of scheeps
wrakken. Dit kan een zeer
exact beeld
geven. Zo zijn er kalen
ders voor verschillende
gebieden, en voor ver
schillende historische pe
riodes die wel 10.000 jaar
terug kunnen gaan.
Leuk verhaaltje, hoor ik u
denken, maar lees ik nu
de Kroniek of is dit een of
ander wetenschappelijk
tijdschrift..? Ik moest dit
natuurlijkeven introduce
ren, anders is het onder
staande een stuk lastiger
28
yssffes
ris
SUSÜi
1
mm.
4
WÊ
i
n
A
h
mm
i
m
s
