traditie van schenking
van kerkramen voort-
met
voorstellin-
gen. Purme-
Purmerender wapen rer)d kreeg in
1521 - kort na
het afbranden van de kerk - van Haarlem
een glasraam 'alsoe die brouwers van deser
stede aldaer veel bier slijten.'
Hier speelden duidelijk zakelijke belangen
een rol: Purmerend zou zich ontwikkelen
tot een belangrijk distributiecentrum van
Op 8 februari 1635 vergaderde het stads
bestuur over het verzoek van Schermer
hom:
PURMERENDER KERKRAMEN IN DE SCHERMER
In 1636 schonken de stadsbestuurders van Purmerend een glasraam aan de pas gebouwde
kerk in Schermerhorn. De stad was hiermee een van de zeven steden van het Noorderkwar
tier die als schenker optraden. Zevenentwintig jaar later werd ook de kerk in de Schermer
van een Purmerends glas voorzien. In Schermerhorn waren volgens overlevering in 1740 nog
zeventien glazen in de kerk aanwezig. Jammer genoeg heeft het Purmerendse raam de tand
des tijds niet doorstaan. Ook van de gebrandschilderde glazen in de Schermer kerk is niets
bewaard gebleven. Toch valt er nog wel iets over te vertellen.
Vanouds werd het schenken van een glas-
raamgezien als een investering in het hier
namaals. Volgens de katholieke leer kon
de hemel worden bereikt met het doen
van goede werken. Behalve door het be
trachten van naastenliefde kon de hemel
se zaligheid worden bereikt met goede ga
ven. Uitwassen als het kopen en verkopen
van aflaten, riep een reactie op van de her
vormers. Minder gericht op uiterlijk ver
toon, meer op eenvoud en soberheid. De
hervorming keerde zich tegen de misstan
den, alsof de hemel te koop is. In pro
testantse kerken minder opsmuk
en meer oog voor Gods woord,
vandaar de centrale plaats van de
preekstoel.
Toch werd na de reformatie
Haarlemse biersoorten.
Een ander motief speelt een rol bij de
schenking van een kerkraam aan De Rijp.
Op 6 januari 1654 werd het dorp getroffen
door een brand die ook de kerk in de as
legde. De Purmerendse burgemeesters lie
ten al drie dagen na de ramp een brief uit
gaan naar de regenten van De Rijp waarin
hulp werd aangeboden 'tot vertroostinge
met aanbiedinge van alle vrunt ende nabu-
erlijk behulp.'
De hulp bestond uit het aanbieden van
een kerkraam. Ook kregen de Rijpers in
de daarop volgende jaren gelegenheid via
een loterij en een collecte geld in te zame
len voor de getroffen bewoners.
Het glasraam van Schermerhorn
De schenking van glasramen vond z'n
neerslag in de boeken van de burge
meesters en de vroedschappen. In de re
keningenboeken konden soms bedragen
gevonden worden van de kosten. De zoek
tocht in de archieven leverde zo'n twintig
plaatsen op, waaraan Purmerend bijdroeg
in de vorm van donatie van een raam of
een bijdrage in de kosten voor de bouw
van een kerk.
ÏW>
LA
msmmmm
