Rijper (en later ook Grafter) burgemeesters
Graft-De Rijp is sinds 1 januari van dit jaar officieel ingelijfd bij Alkmaar, en daarmee was me
vrouw Oosterop-van Leussen de laatste in een rij van zestien (ons bekende) burgemeesters
die het dorp heeft gekend. In dit artikel lopen we alle 'burries' even langs, en belichten we hun
wapenfeiten, alsook de soms minder heroïsche daden.
Het woord burgemeester komt al heel
vroeg voor. Al in de 13e eeuw heeft Gro
ningen een burgemeester, en Amsterdam
in de 14e eeuw. Van hogerhand werden ze
benoemd door de Kroon of door de graaf
van een gebied. In de tijd dat Nederland
een Frans protectoraat was, werd de bur
gemeester een 'maire'en na de Franse tijd
werd dit weer teruggedraaid. De 'schout',
een soort plattelandsvariant van burge
meester, werd vanaf 1825 ook onder die
noemer geschaard.
Burgemeester zijn van een stad of dorp
brengt vele verantwoordelijkheden met
zich mee, en is beslist geen sine
cure. Nu niet, maar toen ook al. Hij
of zij is een soort opperbevelheb
ber bij crises, rampen of bij cala
miteiten, en in een in een steeds
anneTeunis uitgezochte gegevens over de
zgn. transporten in De Rijp tussen 1662 en
1811, wordt gesproken over schout, nota
ris en secretaris Jan Heinis. Waarschijnlijk,
maar nu begeef ik me op glad ijs, de op
volger van de in 1779 overleden Cornelis
Be(c)k. Het voorbehoud komt voort uit het
feit dat deze Cornelis Beek, anders dan Hei
nis, alleen'notaris'wordt genoemd, en niet
expliciet als schout wordt aangeduid. Hei
nis (soms ook met een 'e' op het einde ge
schreven) was getrouwd met Wilhelmina
van Kalken. In 1806 zet zij als zijn weduwe
het een en ander aan onroerend goed te
MiJnea, mij zeer walgen Echtgenoot, CORNE
LIS BOONACKER, Burgemeest.r der Gemeente v*n it
mondiger wordende samenleving
dient men wel uit het juiste hout
gesneden te zijn
]?py>, eindigde, bede- namiddag ora drie uren, na eeneZIn
ki g-Ziekte vsn achttien Dageft, in den ouderdom van circ
61 Jaren, deszefft werkm m leven; mij nalatende vijf Kin
deren, welke met mij dit verlies diep bemuren.
VerZoeke van Brieven van Rouwbeklag verfchoond t
blijven.
Rtïu LYSBETII oe WIT
den 4 November 1814.
Wed. C. Boonacker.
1
Klaas de Wit, de eerste burge
meester van De Rijp
Dat leek me, na het nodige onderzoek,
een mooi eerste tussenkopje voor dit arti
kel. Totdat Fred Hoek mij wees op het boek
van Herman Meddens Notities aangaande
het Beste Dorp in Hollandwaarin deze ver
haalt over een burgemeester Jan Heinis,
ergens eind 1700. Herman's research ken
nende, niet iets om lichtzinnig overheen
te stappen. En inderdaad, in de door Mari-
Rouwadvertentie Cornelis Boonacker uit 1814
koop. Dit jaartal komt aardig overeen met
de dood van haar man op 24 oktober 1805.
Opgelost dacht ik, De Wit was nummer
twee, maar vervolgens kwam ik een stok
oude krant uit 1814 tegen. In de hierboven
afgebeelde rouwadvertentie maakt Lys-
beth de Wit gewag van het overlijden van
haar man Cornelis Boonacker 'Burgemees
ter der Gemeente van de Ryp'.
3
