De seinpaal van Spijkerboor
In ons waterrijke gebied draaide het vroeger - en eigenlijk nog steeds - om het in de gaten
houden van het waterpeil, waardoor we droge voeten houden. In een tijd zonder whatsapp,
e-mail en een dekkend telefoonnet, speelde de hoofdseinmast bij Spijkerboor een cruciale rol.
In Noord-Holland was voor de bescher
ming tegen het water een uitgebreid stel
sel van dammen, dijken en schutsluizen
aangelegd. In het begin waren het de
Molen G bij Schermerhom met de seinvlag in top
watermolens die verantwoordelijk waren
voor het waterpeil. Deze molens maalden
het water uit de laaggelegen polders in de
hoger gelegen vaarten. Van daaruit werd
het weer geloosd op het IJ, de toenmalige
Zuiderzee, het Noordzeekanaal en de Wad
denzee. Bij overvloedige regenval gebeur
de het wel eens dat de vaarten het water
niet tijdig konden afvoeren, waardoor
de laagst gelegen polders (grenzend
aan deze vaarten) dreigden te overstro
men en dijklichamen verzwakten. Uiter
aard was dit een ongewenste situatie en
moesten de molens in een groot deel van
Noord-Holland direct stoppen met uitma
len.
Omdat deze mooi centraal lag, werd de
watermolen bij Spijkerboor uitgekozen
om dit sein te geven. Deze molen werd
dan stilgezet, waarna men bij daglicht in
de hoogste wiek een blauwe vlag plaats
te. Was het nacht, dan gebruikte men
een lantaarn, waarin volgens voorschrift,
drie kaarsen moesten branden. Het teken
werd overgenomen door molens in de
directe omgeving en op deze manier ver
spreidde het zich als een olievlek. Binnen
de kortste keren draaide er geen wieken
meer in de Schermerboezem en een ge
bied van het Noordzeekanaal tot ver bo
ven Alkmaar. Tot zover de theorie....
Een primitief systeem
Dit seinstelsel stamde uit 1795/ en het
moet gezegd dat het - om maar even in
het jargon te blijven - niet echt waterdicht
was. Het gebied was groot en de omstan-
19
