Nieuw boek in de museumbibliotheek
De Noordse Compagnie (1614-1642),- Opkomst, bloei en ondergang.
De schrijver van dit boek is dr. Louwrens Hacquebord, archeoloog en fysische geograaf.
Hacquebord heeft intensief archiefonderzoek gedaan en speurwerk verricht in het pool
gebied rond Spitsbergen, om de geschiedenis van de Noordse Compagnie in beeld te
brengen. Wie kent niet de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de West-Indische
Compagnie? Het bestaan van De Noordse Compagnie is vrijwel onbekend in onze ge
schiedenisboeken. De Compagnie richtte zich op de walvisvangst bij Spitsbergen en het
Jan Mayeneiland. Alle belangrijke Hollandse en Zeeuwse havens hadden een kamer in
de compagnie; Hoorn, Enkhuizen, Rotterdam, Delft, Amsterdam, Middelburg, Vlissingen,
Veere en later ook Harlingen en Stavoren. De Compagnie heeft veel betekent voor de
ontwikkeling van de walvisvaart. Van de Basken werd geleerd hoe de walvis te doden,
het afspekken en het koken van het spek tot walvistraan. Vaste stations op Spitsberen en
het Jan Mayeneiland werden opgericht met traankokerijen en kuiperijen.
Het octrooi van de Noordse Compagnie heeft slechts kort geduurd; van 1614 tot 1642. Na
1642 was de walvisvangst vrij toegankelijk voor iedereen die in het bedrijf geïnteresseerd
was. Voor De Rijp betekende dit ook nieuwe kansen om het dagelijks brood te verdienen
met de walvisjacht, in een tijd dat de haringvisserij steeds moeilijker werd.
Het boek is uitgegeven door WalburgPers, prachtig gedocumenteerd en geïllustreerd.
Een kleine bijdrage door ons museum is de afbeelding van op paneel geschilderde Rij
per walvisvaarders op walvisjacht.
44
