Gezicht op Alkmaar
Het wapen lijkt in de lucht boven het wa
tervan de ringvaart van de drooggemaakte
Schermeer te zweven. Op de ritmisch ge
schilderde golven van de vaart gaan de
roeibootjes en het veerpontje af en aan, om
personen en goederen heen en weer tus
sen de Overdie aan de zuidkant, en Oudorp,
aan de noordzijde te brengen. Links, op het
AlkmaarseZeglis, staat een forse molen met
een huis. Dit zou de oliemolen Koning David
zijn, volgens P. Schotsman en L. den Engelse
in'Oud Alkmaar'(2004). Het raam toont ons
in totaal zeven molens. Bij het verdwijnpunt
van het centrale perspectief van de vaart,
doemt vaag de Grote Sint Laurenskerk op.
De Waag staat dichterbij dan de Grote kerk,
en oogt dus groter. De rode daken van de
huizen geven het panorama van Alkmaar
een kleurig aanzien.
Hoe dit geschilderde landschap er oor
spronkelijk heeft uitgezien, weten we niet.
Het is, evenals de rest van het raam, tijdens
restauraties grondig aangepakt en ver
anderd. Rond 1904 was er slechts weinig
over van de oorspronkelijke schildering.
Restauratieatelier J. Sabelis Co uit Haar
lem legde toentertijd het probleem voor
aan referendaris J.A. Royen van de afdeling
Kunst van het ministerie van Binnenlandse
Zaken. Deze besprak dit met zijn voorgan
ger, jhr. mr. V.E.L. de Stuers, die adviseerde
het landschap geheel te wijzigen volgens
de calque, lijntekening op ware grootte,
en verder 'passende landschappen waar
deze geheel of gedeeltelijk ontbreken', aan
te brengen. Hoe de calque, die men de
ambtenaren had voorgelegd, eruit gezien
heeft, weten we niet. In elk geval is er ook
een aquarel van Willem Pieterszoon Spaar-
man (De Rijp 1848) uit 1884 op tafel gelegd.
De uiteindelijke raamschildering is een
nauwkeurige kopie van deze aquarel. Maar
hoe het landschap van Sparreboom er oor
spronkelijk uit gezien heeft, is dus de vraag.
Bruinvis meldt in zijn catalogus dat Spaar-
man het oorspronkelijke raam in 1884 heeft
nageschilderd. Dit is mogelijk, maar welke
veranderingen zijn aangebracht bij restau-
De aquarel van Willem Spaarman uit 1884
