Begin 1900 was er al een provisorisch elek
triciteitsnet dat werd gevoed door een
in 1913 geopende draaistroomcentrale in
IJmuiden. Nederland was dan wel neutraal
gebleven in WO I, een gebrek aan grondstof
fen manifesteerde zich toentertijd maar al te
duidelijk; Elektriciteitslijnen die van blanke
koperdraad hoorde te zijn, waren maar al te
vaak gewoon van ijzerdraad. Het P.E.N. had
bij haar oprichting ook enkele andere elek
triciteitsbedrijven overgenomen en zich tot
de moeilijke taak gesteld om door te bou
wen aan het 10 Kv-net en zo ook de plaatsen
te bereiken die nog verstoken waren van
elektriciteit.
De Starnmeer bijvoorbeeld, werd in 1918
aangesloten op het 10 Kv netwerk (oftewel:
10.000 volt). In het landschap verschenen
houten palen, met daaraan dwarse, stalen
draagarmen gemonteerd. Hierin hingen
de draden aan zware, porseleinen isola
toren. Houten palen dus, maar als het een
hoekmast betrof, of hoge masten die water
kruisten, werden ze van staal gemaakt. In
dit laatste geval stond er ook altijd een zgn.
afspanmast, om de trekspanning van hoog
naar laag op te vangen.
De houten masten bleken voor het echte
distributiewerk niet ideaal; een paar jaar
voor WOU werden ze vervangen door staal.
Toch komen uit Starnmeer tegenstrijdige
berichten wat dit betreft. Daar schijnt hal
verwege de jaren vijftig nog juist een houten
palenlijn te zijn neergezet. Het doel hiervan
is onbekend, maar een lokaal distributienet
lijkt de meest voor de hand liggende reden.
De tijd stond niet stil, en door voortschrij
dend inzicht werd al in 1923 een spanning
van 50.000 volt ontwikkeld. Op veel plaat
sen werden deze verschillende spanningen
gecombineerd op één en dezelfde mast. Of
dat bijvoorbeeld in de Starnmeer ook het
geval was, is onzeker. Daar hebben tot in de
oorlog een iokv en een 50 Kv-net onafhan
kelijk van elkaar door de polder gelopen.
Dit waren stalen masten op twee poten, in
de vorm van een A-frame. Overigens niet te
verwarren met de houten A-poten voor de
huisaansluitingen. Deze hebben in veel bui
tengebieden tot beginjaren tachtig van de
vorige eeuw het landschap bepaald, en in
midden Nederland, b.v. rond Gouda, staan
De oude hoogspanningslijn over de Tapsloot bij West Knollendam
6
