v Hf
III'S
'r'-
HET LEEGHWATERHUIS, WESTEINDE 26 DE RIJP
Tijdens de herfst van 1940, het eerste oor
logsjaar, bezocht een (onbekend gebleven)
H.B.O. student De Rijp. Hij verrichtte metin
gen en tekende een reeks van historische
gebouwen. Een van die gebouwen was het
zogenaamde 'Leeghwaterhuis; Althans, on
der die naam was het alom bekend onder
de Rijper en Grafter bevolking. Leeghwater
zou er zijn geboren en hebben gewerkt.
behoorde dus, in zijn ogen, thuis in het rij
tje indrukwekkende, historische gebouwen
van De Rijp. Hij zou niet hebben bevroed dat
ruim twintig jaar later het pand op de nomi
natie zou staan om te worden gesloopt, en
eigenlijk werd al twee jaar na zijn bezoek
hier de eerste aanzet toe gegeven.
Een stukje geschiedenis
,'lv
Fi 1-- ijj-ayrJ -.
Leeghwaterhuis vooraanzicht
De student noemde het niet zo, maar gaf
het de titel: 'Perceel Westeinde N° 3' (oude
huisnummering). Het eindproduct voor
zijn cursus, de tekening van het pand, geeft
een fraai beeld van de voorzijde (zuid) en
de oostgevel. Hij sierde de tekening verder
op met gemaatvoerde details, welke hij aan
de buitenzijde aantrof. Het Leeghwaterhuis
Het is nooit met zekerheid vastgesteld dat
Jan Adriaansz. Leeghwater er daadwerke
lijk heeft gewoond. Over de bebouwing
op het Westeinde schrijft hij in zijn Kleine
Chronyke:IJsbrand Jansz. de Lange die op
't West-end van de Ryp woont in het derde
huis bewesten de West ender brug diemen
Jan Stynes-brug pleeg te noemen die heeft
my verhaalt doen zijn Over-groot-Vader
(genaamt Reyer) dat eerste huis op dat Erf liet
timmeren (daar nu lange IJsbrant nog tegen
woordig woon t) doen en stonden niet meer als
zevenen twintig Huizen in de Ryp.
Het is tot dusver de enige Leeghwater-bron
waarin hetWesteinde aan de orde komt.
Wanneer we overstappen naar de 19e eeuw
komen we het pand tegen in de kadastrale
atlas. Bijzonder om daar te ontdekken is dat
het huis een hele poos in het bezit was van
de aristocratische familie Boon. In de kadas
trale atlas van 1832 stond het nog als bezit
genoteerd van de kaaskoopman Wijnand
Jansz. Boon (1762-1844), gehuwd met Maria
Cornelisd. Bek. Met een ongedateerde, on
derhandse akte van verkoop gaat het huis
en erf, gelegen op hetWesteinde, kadastraal
sectie B, no. 24, daarna over in handen van
zijn broer Jan Boon. Deze Jan Boon was de
reder die na zijn dood, op 31 maart 1847, met
Koninklijke toestemming, in de Grote Kerk
mocht worden begraven.
20
