DE MAN DIE
IN DE PUT SPRONG
WILLEM SCHERMERHORN 1894-1977
Boom
Deel 5: Overgangsjaren en nadagen
In juli 1948 waren Tweede Kamerver
kiezingen nodig in verband met een
grondwetsherziening, betreffend de
nieuwe verhouding tussen Nederland
en Indonesië. Bij die verkiezingen werd
Drees de enige lijsttrekker van de PvdA.
Schermerhorn vervulde geen hoofdrol
meer. Hij kwam wel in de Tweede Ka
mer, waar hij hoorde tot de zes tegen
stemmers in de PvdA bij de tweede
politionele actie in december 1948. En
van 1951 tot 1963 maakte hij deel uit van
de Eerste Kamer voor de PvdA. De acti
viteiten van Schermerhorn gingen ook
weer in de richting van de luchtkarte-
ring.
Schermerhorn overleed op 10 maart
1977. De rouwdienst op 25 maart werd
gehouden in de hervormde kerk in
Stompetoren. De urn met Schermer-
HERMAN LANGEVELD
toen de formatie van het kabinet Beel in
de slotfase was gekomen, werd beslist dat
hij voorzitter werd van de Commissie Ge
neraal, belast met de afwikkeling van de
Indonesische kwestie. Dit werd waarschijn
lijk de moeilijkste klus uit de carrière van
Schermerhorn. Het akkoord van Linggad-
jati, ongetwijfeld een grote verdienste van
Schermerhorn, de'aankleding'ervan en de
onderhandelingen uitmondend in de eer
ste politionele actie. Ook hier een item waar
later lang en breed over gesproken is, het
zogeheten 'pesthaard-telegram' dat Scher
merhorn vlak voor de actie aan Jonkman
persoonlijk verstuurde -Jonkman was de
minister van Overzeese Gebiedsdelen in ka
binet Beel I. De schrijver van deze recensie
kan zich ookhier niet aan de indrukonttrek-
ken dat de loyaliteit van Schermerhorn
ten opzichte van zijn partij groter was
dan omgekeerd.
horns as werd bijgezet in het familiegraf
bij de kerk. Op dezelfde begraafplaats waar
zijn neef Dirk de Boer, diens zoon Piet en
de andere slachtoffers van het drama van
Houtlust uit 1944 begraven lagen. Herman
Langeveld: 'Zo sloot de cirkel van Willem
Schermerhorns leven zich: in de Schermer
was hij geboren, en de aarde van de Scher
mer werd ook zijn laatste rustplaats.'
Dick Mantel
De man die in de put sprong.
Willem Schermerhorn 1894-1977
Auteur: Herman Langeveld
Uitgeverij Boom
Paperback; 624 pagina's; 35 euro
ISBN13:9789089532770
