EEN OORLOGSHERINNERING
Komende mei is het al weer 74 jaar gelden dat Nederland betrok
ken raakte bij de Tweede Wereldoorlog. Ondanks deze lange tijd zijn
er nog steeds leden/lezers bij onze vereniging die dit bewust hebben
meegemaakt. Vandaar dat we bij de redactie besloten hebben om
deze brief, die ons per post bereikteonverkort te plaatsen.
Een stukje geschiedenis wat misschien hele
maal anders had kunnen uitpakken voor het
schitterende dorp De Rijp.
Mijn naam is Nico Fuchs en de lange tijd
dat ik in De Rijp ben geweest door de oor
log bij de familie Van der Heide (familie van
ons), had men mijn naam veranderd in 'Fuks
van der Heide! Ook op school, in de klas van
meester Put of waar ik ook kwam, overal werd
ik zo genoemd.
Mijn oom was slager en woonde aan het
Zuideinde, maar door onderwaterzetting
kwam de familie bij Cor Hottentot in te wo
nen, in een prachtig oud, houten huis, naast
garage Hooyberg. Aan de overkant van dat
huis woonde Appie' Middelveld, die mede
werker was in de kerk op de Grote Dam. Het
huis van Hottentot is inmiddels gesloopt,
evenals dat van Appie Middelveld.
In het laatste oorlogsjaar was er een Engels
vliegtuig neergeschoten. De bemanning,
die ontsnapte met een parachute, werd door
de wind over De Rijp gewaaid en kwam te
recht op de Beemsterdijk, waarvan één in een
boom. De Rijp liep leeg om dit te zien. De dijk
stond vol met kijkers. Ondergetekende stond
er met wijlen nichtTruus van der Heide.
Er kwamen veel SS'ers op af en ze werden ge
vangengenomen. De SS was snel.
De dijk liep weer leeg en we dachten: dat is
weer voorbij. Maar néé, dit bleek niet het ge
val.
Een paar uur later kwam een troep SS'ers De
Rijp in gemarcheerd en zij namen hun intrek
in het huis van Bakker, vlak bij de RK-kerk,
waarvan de bewoners naar het raadhuis
werden gebracht. Wat was er aan de hand?
Er waren een paar parachutisten zoek, en die
moesten ook gevangen worden.
In De Rijp had je toentertijd iemand die we
Jan de Zwerver
noemden. Hij ver
telde het nieuws
waarbij hij op een
trom sloeg, zodat de mensen zich rond hem
heen verzamelde. Zo kreeg hij ook opdracht
om de Rijpers in te lichten dat de parachutis
ten zo spoedig mogelijk gevangen moesten
worden. Vóór voor 10 uur de volgende mor
gen. Mijn tante stuurde me er naar toe en na
Jan de Zwerver gehoord te hebben, bracht
ik het nieuws weer over aan haar. Ze schrok
toen ik het had over represaillemaatregelen,
(zelf had ik geen idee wat het woord bete
kende). Jan de Zwerver moest dit zeggen van
de SS.
De Rijp was in rep en roer. Onderduikers
zochten een veilig heenkomen, ze vluchtten
's nachts over de daken en volgens geruchten
zijn er ook die door het dak zakten en bij an
deren in bed vielen.
Wilde verhalen dus en ik vond het allemaal
zeer spannend. Ze vluchtten ook met bootjes
over het ondergelopen land de polder in.
Tot represaillemaatregelen is het gelukkig
nooit gekomen. De volgende ochtend al
marcheerde de SS het dorp weer uit, de pa
rachutisten waren gevangen genomen. Bij
de Noordeindermeer werden ze gesnapt in
een bootje, hetgeen ten koste ging van het
leven van Lau Beumer en Willem Woesten-
burg, omdat zij probeerden te helpen. Hun
gedenktekens hangen nog op de Dam aan
de muurvan de kerk,en onderaan de dijk bij
Noordeinde.
De Rijp is toen ontsnapt aan een, misschien
wel noodlottige, represaille. De SS was tot al
les in staat.
N. Fuchs Fiillinenweg 72,
2182 VD, Flillegom
5
