gezondheid' de marktsituatie pro
beerde te stimuleren (ofte redden),
want in de jaren zeventig bereiken
we een dusdanig welvaartspeil dat
de kinderen zonder melk ook al
voldoende voedingsstoffen bin
nenkrijgen.
Het is in diezelfde tijd dat er ook
steeds meer geluiden van melk-
tegenstanders zijn: "Is melk wel zo
goed voor elk?", is de vraag die veel
vuldig wordt gesteld. Onderzoek
en voortschrijdend inzicht brengt
zaken als koemelk- en lactosealler-
gie aan het licht. Hoeveel kinderen zullen dat
vroeger hebben gehad zonder dat men wist
wat dat was?'Niet zeuren, opdrinken.
De reclamebureaus blijven ondertussen al
les uit de kast trekken. Acteur Peer Mascini
met een koe in een zijspan en niet te verge
ten in het zwembad "ik zei nog zo....geen
bommetje...") De slogan: 'Al het goeie komt
van Melkunie koeien' is wijd en zijd bekend,
maar of deze echt de consumptie opstuwde,
is onzeker. De groei lijkt er een beetje uit en
men heeft geluk met een opkomende kaas
industrie, een grote markt voor verschillende
soorten vla en yoghurt (met een smaakje) en
dat later het buitenland (met name China)
gek is op onze babymelkpoeder. Ook een
(kaas)afvalproduct als wei, voorheen alleen
maar varkensvoer, dient als basis voor drank
jes als YogoYogo en Fristi, en komt zo via een
omweg (en met en lading suiker) toch bij de
kinderen terecht.
In 1984 wordt in Europa de zgn. superhef
fing van kracht. Boeren krijgen een vastge
steld melkquotum, en wie teveel produceert
wordt beboet. Menig boer slaat weer aan het
karnen of kiest er voor om de overproductie
de gierkelder in te laten lopen.
De schoolmelk is duidelijk op zijn retour.
Of het aan de gezondheidsdiscussie ligt
of omdat scholen een melkadministratie
te veel gedoe vinden, feit is dat het aantal
Boerenprotest in Den Haag tegen de superhef-
fing.1984.
deelnemers de laatste jaren drastisch daalt.
Eind jaren zeventig waren er nog 700.000
schoolmelkdrinkers, terwijl op dit moment
nog maar 120.000 basisschoolleerlingen hun
gesubsidieerde pakje schoolmelk naar bin
nen werken.
Officiële berichtgeving uit Brussel meldde in
2007 dat de melkplas is verdwenen, sterker
nog: in datzelfde jaar werd al weer van een
vraagoverschot gesproken. Een sterke bui
tenlandse vraag en hervormingen van het
subsidiestelsel, waardoor boeren niet langer
per hoeveelheid geproduceerde melk ge
steund werden, maar een vaste inkomsten-
steun kregen, blijken hier de oorzaak van te
zijn. Soms wordt er hierdoor onder de kost
prijs geproduceerd, wat natuurlijk niet ten
faveure van de veehouder is. In 2009 slaat
de vlam in de pan. Franse en Waalse boeren
pikken het niet langer en gaan over tot col
lectieve melklozingen op openbaar terrein.
En dat gaat niet om drie pinten per dag, maar
om miljoenen liters
Eric Berkhout
Met dank aan Dick en Annie Hoogland
Bronnen: Femke Veltman Melk, witte motor,
Wikipedia; Koninklijke Bibliotheek; Andere
Tijden (documentaire)
www.melkvervoervanvroegertotnu.nl;
www.zuivelhistorienederland.nlFred Hoek
37
