zaagmolen De Haas in De Rijp was in 1885
gesloopt. Daarnaast waren al op diverse
plaatsen langs het Noordhollands Kanaal
stoomhoutzagerijen geopend: Brantjes in
Purmerend (1884); Conijn in Alkmaar (1884)
en Vrijdag in De Rijp (1885). Op het halfont-
volkte Schermereiland was het armoe troef.
Boeren hadden te maken met een land
bouwcrisis. Kortom, met De Drie Gebroe
ders op z'n oude plek had men het vast nog
wel een tijdje uit kunnen zingen maar het
was hoe dan ook een aflopende zaak. De
familie Graftdijk kon kiezen uit twee opties.
De eerste was verhuizen naar een grote
stad of naar de Zaanstreek en daar met een
windmolen of, beter nog, een stoomzagerij
verdergaan. De tweede optie was het be
ëindigen van hun bedrijfsactiviteiten. Men
koos voor het laatste.
De familie Graftdijk liet langs de Kanaal
dijk, niet ver van de plaats waar hun molen
gestaan had, voor fl. 22.000 een riant huis
bouwen: villa Sonnevanck.
Een enorm bedrag in die dagen, toen een
eenvoudig werkmanshuisje voor nog geen
duizend gulden werd neergezet. In de
volksmond heette de villa 'Het witte huis'.
De familie Graftdijk woonde er tot 1911, toen
trokken zij weg. Het huis werd verkocht
aan Wout Spaan, die er tot 1934 in heeft ge
woond. Nog in datzelfde jaar werd het huis
gesloopt, omdat het op het tracé stond van
een nieuw aan te leggen weg, tegenwoor
dig de Provinciale weg N244.18
Herinneringen
Herinneringen aan de houtzaagmolen en
de familie Graftdijk leefden nog een tijd
voort. De hierboven al genoemde heer
Schot vertelde in 1961 dat hij zich 'denamen
van de mensen die op de houtzaagmolen
werkten, herinnert alsof hij gisteren nog met
hen gesproken heeft. Willem de Haan was
er koetsier en Gerrit Tentij was er zager. Deze
Gerrit Tentij was een oud-oom van de huidige
aannemers Tentij. Zijn broer heette Klaas Ten
tij. Hij had een kruidenierswinkel en was de
grootvader van de huidige aannemers.
Ik heb op het erf van hun villa nog cricket ge
speeld, met een houten hamer en een houten
bal. Op een pad op het erf stonden allerlei
boogjes en poortjes; daar moest je de bal
Afb. 74. Villa Son
nevanck aan het
Noordhollands Ka
naal. Voor het huis de
familie Spaan.
20
