Meer in het hart van het dorp kan bijna niet.
Een beetje tekstschrijver voor een makelaars
folder zou zijn hart op kunnen halen bij dit
pand, en de lezer overspoelen met allerlei su
perlatieven. Een zin als:'Een authentieke wo
ning, idyllisch gelegen in het karakteristieke,
monumentale centrum van 'Het beste dorp
van Holland', of woorden van die strekking,
zou je er zomaar in tegen kunnen komen.
Daar is overigens niet veel aan gelogen; het
huis ligt ten zuiden van de Rijpersluis, en is
zo onderdeel van de driehoek met de grote
kerk en het raadhuis. Vanuit de huiskamer is
in één oogopslag deTuingracht te overzien,
en de Dambrug ligt binnen handbereik.
Grote Dam i, kadastraal bekend als sectie
B no.538, is een van de 118 Rijksmonumen
ten die het dorp telt. Dat dit op papier vaak
mooier is dan in werkelijkheid, daar kom ik
straks nog op terug. Eerst gaan we een flink
stuk terug in de tijd.
Vroegere bewoners en datering
ken we het er toch even bij. Bovenaan staat
een zekere Jan Deurman, vleeschhouwer en
spekverkoper. Wie klakkeloos op dit register
afgaat, zou kunnen concluderen dat hij het
was die in 1832 opdracht gaf tot de bouw,
want het begint met dit jaartal. Toch maar
even de kadastrale atlas erop nageslagen, en
deze liet heel wat anders zien: in 1832 zijn het
de gebroeders Willem en Jacob Klaver uit de
Wormer die het'huis en erf'kopen en het dus
niet lieten bouwen. Toch komt die naam Jan
Deurman niet geheel uit de lucht vallen.
De atlas laat zien dat hij inderdaad eigenaar
is geweest, maar dat was in 1808.
En er zijn nog meer aanwijzingen dat het
pand veel ouder is. Ten eerste: het kadas
ter. Dat werd pas na de Napoleontische tijd
actief en ging in het eerdergenoemde jaar
gegevens met betrekking tot eigenaren bij
houden. Alles vóór die tijd is waarschijnlijk
alleen in plaatselijke - al dan niet bewaarde -
archieven terug te vinden.Ten tweede: in het
boek'Gebouwd in De Rijp'(pag. 36) staat een
prachtige kleurenprent van A.Vrededuin
Bij het kadaster in Alk
maar is van vrijwel elke
woning een uitdraai met
voormalige eigenaren
op te vragen. Deze lijsten
hebben een marmer
achtige uitstraling, zijn
uitgevoerd met sierlijke
krulletters en zijn/waren
voor een luttel bedrag te
bestellen. Voor iedereen
die een oud huis bezit, is
zo'n lijst een regelrechte
must, al is gebleken dat
de informatie niet al
tijd strookt met die van
de kadastrale atlas voor
Noord-Holland, deel 6,
Graft en De Rijp. Met dit
in het achterhoofd pak-
i
Schilderij van A. Vrededuin omstreeks 1820.
Grote Dam 1 staat hier al prominent op.
25
