AANWINST
Onlangs ontving de Oudheidkundige Ver
eniging in één band de boeken De vrient
te middernacht en De vygeloose vygeboo,
als schenking. De boeken zijn geschre
ven door de Engelse predikant Nehemia
Rogers. Het boekwerk werd aangeboden
door Jack Noë uit Hoorn, maar geboren in
De Rijp. Het boek had hij van zijn vader ge
kregen, die het op zijn beurt weer van ds.
Biemond had gekregen. De Engelse wer
ken zijn in het Nederlands vertaald door
Petrus Heringa, Predicant op Oost-Graftdijk.
Het boek telt totaal ruim 420 bladzijden.
Voorin wordt een blad gemist van het
voorwoord van De vertaaler tot de Leser
en achterin worden bladen gemist van de
Blad-wyser van de Vygeboom. Het boek
is in redelijke staat en draagt als rugtekst:
Rogers, doelend op de naam van de oor
spronkelijke schrijver. Binnen de kaft staat
de naam geschreven van Renine Bijlsma,
als mogelijke vroegere eigenares van het
boek.
Na het titelblad volgt de tekst:
Dit volgende Tractaat wert uytgegeven na
de ordre onser Nederlantsche Kerke volgens
den 55 Artijkel des Nationalen Synodi gehou
den tot Dordrecht, en Approbatie des eer-
weerdigen Classis van Alkmaar.
Revisoribus
D. Henrico Kieft
D. Petro Schaak
Eccles. Alkmaar. Pastoribus
Kennelijk fungeerde de Classis van Alk
maar als mogelijke opdrachtgever voor
Heringa
Daarna volgt het voorwoord van de verta
ler dat begint met: Christen Leser.
Hij constateert een grote schrijfzucht in de
176 eeuw. Kwade en slechte boeken zijn er
zijns inziens te veel, en goede niet genoeg.
Het is jammer dat zijn voorwoord niet
meer compleet in het boek zit, maar wat er
nog rest is lezenswaardig.
Petrus Pietersz. Heringa, -Heringha of
Haringa is geboren rond 1620. Op 23 no
vember 1644 werd hij ingeschreven als
student theologie en letteren te Leiden.
Omstreeks 1648 werd te Oost-Graftdijk
een schooltje gedeeltelijk omgebouwd
tot kerkje, nadat onenigheid met West-
Grafdijk was ontstaan over haar predikant
Wilhelmus Grasmeer. Er werd tot kerkelijke
scheiding besloten en ieder ging voor zich
in eigen dorp 'kerken'. Op 29 oktober 1648
werd Petrus Heringa van Graft beroepen
tot predikant van Oost-Graftdijk. Op 22
december is hij naar Oosterbuurt gehaald
om daar te gaan wonen en op 3 januari
1649 aldaar bevestigd. De Hervormde ge
meente van Oost-Graftdijk vormde een
betrekkelijk kleine kerkgemeenschap.
Het Kerckeboeck Graftdijcker Oosterbuert
1648-1698 heeft Heringa voor het grootste
deel gevuld in een prachtig handschrift.
Hij beschrijft daarin al de avondmalen en
doet verslag van de bijeenkomsten van de
Kerkenraad.
Natuurlijk hield Heringa in zo'n kleine
buurt tijd over en heeft zijn kennis en kun
de gewijd aan het vertalen van stichtelijke
boeken. Hij voelde zich in Oosterbuurt ook
op z'n plaats, zo in de nabijheid van zijn
oudere broers Adrianus en Johannes, bei
de medici in De Rijp. Zijn vader mr. Pieter
Pietersz. Heringa stierf in Graft vóór 1630,
want diens echtgenote Trijn Jans gaf de
Kerkenraad van Graft toen te kennen dat
ze, als weduwe, "geneigd was zich te laten
dopen".
Petrus Heringa zou uiteindelijk 34 jaar, 2
28
