Literatuur:
Friedrich Martens was een arts die in 1671 een reis
maakte van Hamburg naar Groenland en Spitsber
gen. Zijn reisverslag, Reise Beschreibung gethan im
Jahr 1671, dat in 1675 in Hamburg uitgegeven werd,
geeft uitgebreide details over het weer, de sneeuw,
het ijs en het noorderlicht. Flora en fauna worden
in detail behandeld en hij vertelt uitvoerig over
dit vrijwel onbekende gebied. Speciaal de walvis
vangst heeft zijn bijzondere aandacht. Hij gebruikt
echter weinig vaktermen. De eerste Nederlandse
vertaling verscheen in 1683 in De seldsaame en noit
gehoorde walvisvangst. Zijn reisverslag werd ver
taald in het Italiaans in 1680, in 't Frans in 1715, in 't
Engels in 1694. Het exemplaar in het bezit van het
museum is een bewerkte uitgave uit 1710.
In 1684 werd een boekje uitgegeven genaamd: De
seldsaame en noit gehoorde walvisvangst voorge
vallen bij st'Annaland in 't jaar 1682 den 7 October,
daarin zijn diverse beschrijvingen van de walvis
vaart opgenomen inclusief de walvisvangst in
dichtvorm. De auteur is een zekere P.P.v.S. Tot Lei
den 2e druk vermeerdert en verbetert.
Het andere beschikbare werk over de walvisvangst
is van Comelis Gijsbertsz. Sorgdrager en uitge
geven in 1720. Sorgdrager was een doopsgezinde
Commandeur uit Westzaandam. Hij maakte 6 rei
zen tussen 1700 en 1705. Hij ving 16 vissen waaruit
635 vaten spek kwamen.
Volgens het voorwoord kreeg Sorgdrager hulp bij
het schrijven van zijn verhaal van Abraham Mau-
bach.
P. Dekker, De laatste boeiperiode van de Neder
landse Arctische walvis- en robbenvangst 1761 -1775
Europese Bibliotheek Zaltbommel 1971
C. de Jong, Geschiedenis van de Nederlandse Wal
visvaart 1979 Johannesburg.
Gruyl, Martin. F. de, Dortse Jonas in Olie. Een bij
drage tot de geschiedenis van de Nederlandse
walvisvaart. De Bataafse Leeuw Amsterdam 1997.
Lamsveld, Samuel; Tafel van Uytreekening op den
Traan bij 't Quartaal van 12 steekanne. 1749.
Gerret van Santé, Naamlijst van de Groenlandsche
en Straat Davissche Commandeurs (vanaf 1700)
door Johannes Enschede Stadsdrukker 1770.
Geraadpleegde veilingaankondigingen
Jaar
1719
1756
te
De Rijp
Dordrecht
1762 Westzaandam
1765 Westzaandam
1767 Westzaandam
Makelaar(s)
De Gulden molen
(venduhuis)
Daniel Loofs, Jacob de
Flines
Jacob Last, Pieter Last,
Maarten Nomen, Gerret
van Santé
Jacob Last, Pieter Last,
Maarten Nomen, Gerret
van Santé
Commandeur
Reyer Cornelisz. Ruygh
Pieter Feteris de Jong
Luytje Barentsz
Molenaar
Cornelis Jansz Frank
Jacob Daalder
Bron
Obj. 01144 MHH
Dortse Jonas in Olie
Archief Alkmaar
Archief Alkmaar
Archief Alkmaar
81
