Straat Davis voor De Rijp (inclusief Graft) uitgevaren.
In de i8e eeuw hebben Rijper reders in Naar Groenland nabij Spitsbergen waren
Straat Davis 115 walvissen gevangen. Dat is dat er 790 en naar Straat Davis 61 schepen.
1,9 walvis per vaart. Dat gemiddelde is be- In totaal zijn er 3041 in de i8e eeuw door
duidend minder dan de Groenlandvaart. De Rijp gedood. Het spek van 2926 walvis-
Commandeur Jacob Hendrikszoon die sen is uit de ijswateren tussen Groenland
naar Straat Davis voer voor rederij Teunis en Spitsbergen naar Holland vervoerd.
Windig uit De Rijp deed het aanmerkelijk Dat is ongeveer 7,5% van de totale vangst
beter dan zijn collega's. Hij voer tussen 1728 voor Holland en de andere provinciën. Uit
en 1738 11 keer uit en haalde 48 walvissen Straat Davis is het spek van 115 walvissen
langszij. Gemiddeld dus ruim 4 vissen. In naar huis meegenomen. Dat is maar 1,5%
totaal kwamen 12 schepen voor Rijper re- van de totale vangst in Straat Davis voor
ders zonder vangst thuis. Dat is bijna in Holland en de andere provinciën.
20% van de reizen.
Hoewel commandeur Jacob Hendrikszoon
dus zeer succesvol was in Straat Davis is hij
in 1740 van koers veranderd. Hij heeft sinds
1740 voor dezelfde rederTeunis Windig nog
8 reizen naar Groenland gemaakt. Hij bleef
onverminderd succesrijk. Gemiddeld bijna
7 walvissen per reis. Daarna heeft hij nog 13
reizen voor Amsterdamse reders gemaakt.
Het aandeel van de Rijper reders bedroeg
slechts 1,5%. Het aandeel in de schepen
was 1,8%. De Rijper reders deden het in dit
vangstgebied dus slechter dan hun con
currenten.
Conclusie
De Rijp heeft in ieder geval in de i8e eeuw
een behoorlijk partijtje meegeblazen in de
jacht op de walvis. In deze eeuw hebben 45
rederijen uit De Rijp en één rederij uit Noor-
deynd (van Graft) schepen richting Groen
land nabij Spitsbergen gestuurd. Tien van
de Rijper rederijen hebben ook schepen
voor Straat Davis uitgereed. Slechts 1 reder
uit De Rijp heeft alleen naar Straat Davis
gevaren.
In totaal zijn er in de i8e eeuw 851 schepen
Bronnen
1. "Alphabetische Naam-Lyst van alle de
Groenlandsche en Straat-Davissche Com
mandeurs, die zedert het jaar 1700 op
Groenland en zedert het jaar 1719 op de
Straat-Davis voor Holland en andere Provin
ciën hebben gevaaren".
Makelaar Gerret van Santé te Zaandam
heeft in opdracht van "Gecommitteerdens
der Hollandsche Groenlandsche en Straat-
Davissche Visscherye aan de Y- en Zaan-
stroom" een alfabetische naamlijst van alle
commandeurs die op walvissen hebben ge
jaagd opgesteld. Eén van die gecommitteer
den was reder Simon Beets uit de Rijp.
Deze naamlijst is in 1770 in Haarlem uitge
bracht. Na dit jaar is de door mij via internet
geraadpleegde lijst met de pen aangevuld.
Naast de naam van de commandeur werden
het vangstjaar, de naam van de rederij en de
vangstopbrengsten genoemd.
2. Leinenga, J.R., "Arctische walvisvangst in de
achttiende eeuw; De betekenis van Straat
Davis als vangstgebied" (Amsterdam 1995)
Frits Li em on
Die hiermee de pen doorgeeft aan Michel
Negenman
122
