brenge ons ols't hem belieft in groote ruimte
opdat wij onse arbeit waarom wij uitgevaare
zijn verder verrigte konne.
De laatste zinssnede sluit geheel aan
bij de opvattingen van de Rijper Zeepostil
(1699), het Doopsgezinde preken- en ge
bedenboek dat ongetwijfeld werd meege
geven op de Weltevrede van de Doopsge
zinde reder Simon Beets.
Het is niet gebruikelijk de lof te steken
over een uitgave die rechtstreeks uit ons
eigen museum afkomstig is, maar de inlei
der noemt terecht enkele belangrijke Rij
per cultuurdragers: Cees Mol die de tekst
heeft ontcijferd en overgeschreven, Leo
den Engelsen die er voor gezorgd heeft
dat de tekst foutloos op elektronisch ni
veau werd gebracht en Joep Surie die veel
data over 'onze' Rijper walvisvaart heeft
aangedragen. Tenslotte mag de openheid
van het museum worden geprezen.
Al lang was het manuscript door de fa
milie Visser in bruikleen afgestaan aan het
museum. Enkele jaren terug heeft de fami
lie de bruikleen omgezet in een schenking.
Nu het museum de gelegenheid kreeg het
Journaal ruimer te verspreiden, heeft zij
het manuscript ter inzage gegeven aan de
bezorgers. Zo kunnen veel lezers als het
ware mee varen naar Spitsbergen, waar
het -volgens Fedde- zo bitter cout kon zijn
en waar het een vliegende storm kon waaien
met harde regen verselt met hagel. En als
het weer wat rustiger werd dan schreef hij:
Het woei nog een storm. Al met al een leven
waarin de onderneming hachelijk was en
het godsvertrouwen groot. Visser schrijft
het volgende gedichtje in zijn journaal:
t Kompas, glos, boek, boog en kaart zijn 5 bequame dingen
om met de hulp van Godt het schip door zee te bringen.
Als ik van 't lant afsteek al op die brakke baare
Zoo ben ik niet bevreest ik hoop Godt zal mij bewaare.
Dog 't is mij niet genoeg de zoute zee te peilen
Ik hoop nog bovendien den hemel te beseilen.
FJ. Visser.
Natuurlijk is dit een kreupel vers, maar wel
echt! Het verbinden van religieuze thema's
met het dagelijks leven, het bezeilen van
de hemel, past geheel binnen de Doops
gezinde traditie. Een prachtige uitgave, ui
teraard verkrijgbaar in de museumwinkel.
Herman Meddens
'Op walvisjacht naar Spitsbergen'. Bezorgd
en ingel. door L. Hacquebord. Zutphen,
Walburgpers, 2010. ISBN 978.90.5730.693.8
Verkrijgbaar in de Museumwinkel
29,50).
De foto op de kaft is van het paneel afkom
stig uit de Rechtestraat en geschonken
aan het museum door de familie Borst. De
schepen zijn 'De Rust van het Vaderland',
'Noord-Holland' en mogelijk de 'Wel te
Vreden'en'Het Land van Beloften'. Kenners
dateren het paneel omstreeks 1786. De
schilder van dit paneel, dat uit een bedstee
afkomstig is, is niet bekend.
Het bestuur en de beheerder van het museum "in 't houten huis'
WENSEN U EEN CULTUURRIJK EN GEZOND 2011
227
