een afwateringssysteem en ontwikkelden
de landbouw en veeteelt.
Een eeuw lang bleven de norbertijnen
op Marken. Een tijd dat het vasteland ver
anderde in een conglomeraat van eilan
den door de opstuwende watermassa's
en dat ook Marken onder invloed van ge
tijdenwisseling kwam omdat de Noordzee
in verbinding met het Flevomeer kwam.
In die tijd zijn de eerste terpen op Marken
opgeworpen.
Graaf Willem IV verdreef de monniken
van Marken. Het betekende het einde
van een periode van welvaart, niet alleen
voor Marken maar voor heel Waterland.
De dijken raakten in verval en talloze over
stromingen maakten in de i4e en i5e eeuw
landbouw en veeteelt praktisch onmo
gelijk. In 1345 lelde het eiland naast twee
boerderijen nog 21 huizen. De visserij werd
nu de belangrijkste bron van inkomsten en
in later tijd deelname aan de walvisvaart.
Marken had ook een eigen vissersvloot,
waarvoor in 1837 een haven werd aange
legd. In 1890 bestond de Marker vloot uit
bijna 200 schepen, maar de aanleg van de
Afsluitdijk in 1932 maakte een eind aan de
visserij.
De eerste terpen, op Marken 'werven'ge-
noemd dateren dus uit de het midden van
de veertiende eeuw. Het aantal werd in
de loop der tijd uitgebreid tot 27, waarvan
er nog twaalf over zijn, waarvan acht be
bouwd. In de loop van de 19® eeuw raakten
de werven volgebouwd met de karakteris
tieke volledig houten woningen. Tegen de
werfhellingen werden huizen op palen ge
bouwd. In die tijd liep het eiland een paar
keer per jaar onder water. Dramatisch was
de laatste watersnoodramp -in 1916-, waar
over straks meer. Toen er na de afsluiting
van de Zuiderzee in 1932 geen gevaar meer
voor overstroming was, werd de ruimte
tussen de palen bij de woningen getrok
ken en ontstonden de onderhuizen.
In 1957 werd Marken met het vasteland
verbonden door een dijk. Twee jaar later
was ook de weg over die dijk klaar. Er was
toen een einde gekomen aan de noodzaak
van het gebruik van een bootje om het
eiland te bereiken en vooral te verlaten.
Daarover de volgende anekdote. De maker
van dit verslag heeft jarenlang op Marken
gevoetbald. Tegen Marken 2 want V.V. Op
perdoes, waarin hij speelde, was nog niet
zo hoog opgeklommen in de zaterdag-
voetbalregionen. Altijd werd op Marken
verloren. Op één keer na, toen werd ge
lijkgespeeld. Een prestatie van formaat. De
Markenaren waren hier niet zo blij mee,
wat als gevolg had dat het bootje, ken
nelijk bediend door een door verdriet c.q.
woede overmande Markenaar, niet meer
terug bleek te varen. Na anderhalf uur was
de frustratie gezakt, waardoor ons een lan
ge zwemtocht bespaard bleef.
1916
(de informatie voor de volgende twee
hoofdstukjes is gehaald uit'Marken. De ge
schiedenis van een eiland')
In januari 1916 loeide een harde noord
westerstorm over Nederland. Het water
werd dagenlang hoog opgestuwd, met als
gevolg dat in de nacht van 13 op 14 janu
ari stroomde het water over de dijken, op
verschillende plaatsen. Zestien mensen
verdronken, vele huizen werden vernield
en schepen werden over de dijk heen ge
slingerd en in de haven op elkaar stukge
slagen. De schade bedroeg 'duizenden en
duizenden guldens'.
Koningin Wilhelmina bezocht de plaats
van onheil op 18 januari. Te voet kon ze,
omdat het water weer gedaald was, de
Kerkenbuurt rond gaan. Ze sprak troos
tende woorden en ging daarna per schuit
162
