speelde een belangrijke rol in de familie
relaties, omdat meestal met personen van
dezelfde gezindte getrouwd werd. Voor
zover er familiebanden waren met Grafter
schippersfamilies dan waren die ook vaak
van doopsgezinde huize.
De familieband was zeer hecht. In
Noordeinde waren vier commandeurs
Claes Valck, Dirk Hartog, Willem Jacobs
en Cornelis de Boer zoals bekend zwagers
van elkaar. Bovendien had Claes Valck vijf
zoons, waarvan er vier commandeur wer
den, en van wie er drie met nichten van
commandeur Jan Jansz Kriek huwden.
Deze laatste was weer nauw verwant aan
Willem Jansz Kriek. Jan Jansz Kriek werd
na Dirk Hartog's dood in 1691 voogd over
diens toen nog minderjarige dochter Mary
Dirks Hartog. Zelf was Jan Jansz Kriek toen
ook commandeur. Hij bleef dat tot 1701 en
Bronvermeldingen
in 1705 zien we hem als reder te boek staan
in Jisp waar vanaf dat jaar Pieter Valck als
commandeur vaarde. Doopsgezind en/
of commandeur zijn was kennelijk een
grote basis voor huwelijkssluiting. Waren
de Grafter koopvaardijschippers vooral op
Amsterdam gericht, voor commandeurs
uit Noordeinde was dit de Rijp. Dit is niet
verwonderlijk gezien de Rijp's positie als
centrum van de walvisvaart op het Scher
mereiland. De commandeurs voeren voor
reders uit de Rijp. De Rijp had een grote
doopsgezinde gemeente. Er bestonden
familiebanden; een koopman- en reders
familie als Windig is zowel in de Rijp als
Noordeinde te vinden. Er zijn meerdere
voorbeelden van nauwe contacten tussen
beide dorpen.
Peter Hartog
1. Elektie der magistraten van Graft 1621-1721. RA AlkmaarOGA inv.nr 140/141
2. Kohier impost op sout en zeep junij 1681. RA Alkmaar OGA inv.nr 515
3. Kohier van de huizen 1624. RA Alkmaar OGA inv.nr 226
4. Kerckenboeck Doopsgezinde Gemeente Noordeinde. RA Alkmaar inv.nr 9.
5. Kerkmeestersboek Gereformeerde Gemeente. RA Alkmaar inv.nr 142
6. Diverse notariële archieven Graft. RA Alkmaar ON A inv.nr. 1610-1618
7. Transportrollen Graft. RA Alkmaar ORA inv.nr 6441 -6442
8. Weesboeken Graft. RA Alkmaar ORA inv.nr 6491-6483
Literatuur
0 Een kleijne chronijke - Adriaen Jansz Leegwater
0 Doopsgezinde bijdrage, Nieuwe reeks 27
0 J.K.de Cock, Bijdrage tot de historische geografie van Kennemerland op fysisch-geografische grond
slag (1965), 205 en 206.
0 G.van Zante, Alphabetische naamlijst van alle de Groenlandsche en Straat Davische Commandeurs,
1770
0 A.Th. van Deurzen, Een dorp in de polder
160
