'EEN PAKHUISJE OP DEN WAL'
Diederik Aten bood ons een artikel aan over het Walhuis in De Rijpwaarin het museum Jan
Boon is gevestigd. Hij maakte het artikel in verband met een tentoonstellingscatalogus. Hij
richt zich in het artikel vooral op de gezusters Dolleboter, de diensbodes van Jan Boon Junior.
Naar die diensbodes is nooit echt onderzoek gedaan. Het is een mooie 'kleine geschiedenis'.
We bedanken Diederik hartelijk voor het beschikbaarstellen. De foto is gemaakt door Cees de
Gooijer. De redactie bedankt ook hem voor de toestemming voor het gebruik.
Jan Boon Junior en zijn dienstboden
Naast de bibliotheek aan de Rechtestraat Tot bevordering van de nijverheid
in De Rijp staat een royaal herenhuis met
voor- en overtuin (nr. 146). Het gaat om Rond 1780 vormde De Rijp nog slechts
de dienstwoning van de directeur van de een fletse schaduw van het volkrijke en
Maatschappij tot be
vordering van Nijver
heid in De Rijp uit het
fonds van wijlen Jan
Boon Junior en van de
firma van Aldert en Jan
Boon. Het pand dateert
uit 1912 en verving het
oude woonhuis van
de reder, koopman en
fabrikant Jan Boon Ju
nior, de stichter van de
genoemde Maatschap
pij.
Achter het grote
huis staat op de wal
van de sloot nog een Het Walhuis. Foto Cees de Gooijer
pandje, bereikbaar via
het steegje naast de bibliotheek. In dat uit
circa 1725 daterende walhuis is tegenwoor
dig het Museum Jan Boon gehuisvest. Het
walhuis is zeker onze aandacht waard. Het
gaat om een monumentje met een 'klei
ne', maar interessante geschiedenis. Waar
diende het precies voor? En wie hebben
het bewoond? Voordat we op deze vragen
ingaan, moet echter eerst even worden
stilgestaan bij Jan Boon Junior, de laatste
Rijper reder van formaat.
welvarende dorp dat het
in de 17® eeuw was. Toch
waren er nog enkele kapi
taalkrachtige families die
de walvisvaart en haring
vangst gaande hielden. Zij
hadden ook belangen in
toeleverende bedrijven als
touwslagerijen, zeilenma-
kerijen, nettenbreierijen en
-taanderijen, scheepswer
ven, houtzaagmolens et
cetera. Onder deze families
bevond zich het doopsge
zinde geslacht Boon. Voor
al de in 1758 geboren Jan
Boon Junior ontpopte zich
als een grote reder, han
delaar en fabrikant. Voorts was hij meer
dan 50 jaar diaken van de doopsgezinde
gemeente en diende hij zijn dorp in de
zowel economisch als politiek zo moeilijke
Bataafs-Franse tijd (1795-1813) herhaaldelijk
als bestuurder. In 1811 was Boon zelfs korte
tijd'maire'of burgemeester van De Rijp.
Jan Boon Junior huwde in 1783 metTrijn-
tje Lakeman (1766-1826), een dochter van
een reder en koopman uit Krommenie. Dit
huwelijk bleef kinderloos. Boons jongere
108
