«os> a
AFT
rr'V
■M*'
i
Fragment uit de kaart van de Noordeindermeerin 1648
getekend door Claes Stierp. De kerk laat rondboog frie
zen onder de dakranden zien en laat de gevels vrijwel
blind.
Fragment uit de kaart van Graft in 1649 getekend door
Jan Adriaansz. Leeghwater, en als gravure opgenomen
in Een Kleyn Chronykje. De kerk vertoont rondboogven
sters, een cordon lijst en een peerspits.
handen o.a. in Wadway, Wognum,
Sijbekarspel en Groet.
Stierp en Leeghwater waren nauw
keurige tekenaars en zeker van de
kerken die op landkaarten voor de
leek duidelijk herkenbaar moesten
blijven. Ze werden daardoor vaak
buiten proporties afgebeeld. Het is
daarom merkwaardig dat op de kaart
van Stierp het markante raadhuis
van Graft, als openbaar en opvallend
gebouw, niet valt te herkennen. Aan
de andere kant was het tekenen van
het dorp Graft op de kaart van de
Noordeindermeer slechts 'randinfor-
matie'. Hij liet om die reden misschien
ook heel veel huizen en sloten weg.
Door Leeghwater werden zoveel
mogelijk elementen in het Grafter
kaartje opgenomen. Beide tekenden
andere details, waarbij de peerspits
bij Leeghwater opvalt. De kwetsbare
spits is wellicht een latere Gotische
toevoeging want hij werd een keer
vervangen en dan heeft men het
over een achtkantige makelaer van
72 duim middelyn opgeslooten, welk
met een kloot en een peer, en daar in
een Yzere Spits tot het plaetsen van
een Windwyzer moet voorzien zyn. De
spitsafwerking met de peer was des
tijds populair en is nog steeds terug
te vinden in onze omgeving, bijvoor
beeld de Bonifaciuskerk te Medem-
blik, de Speeltoren in Edam, de dak
ruiters in deze vorm op de kerken van
Monnickendam en Oosthuizen en
de Grote Kerk in Alkmaar. En had de
Rijper kerktoren, van vóór de brand,
ook niet zo'n mooie afwerking? Een
mooie maar ook zeer kwetsbare be
kroning. Dergelijke spitsen bevatten
een houten geraamte wat met lood
werd omkleed. Het vereiste nogal
vakmanschap om het op die hoogte
14
3
w