De west- en zuidgevel van de houten kerk zoals omschreven door
Leeghwater met daarin gestippeld de latere stenen toren.
is de laatste fase welke in het volgende
hoofdstuk aan de orde komt.
De aanzienlijk grotere kerk was nodig
omdat de parochie snel groeide ondanks
de sterke daling van de bevolking in het
Noorderkwartier vanaf 1475 (volgens de
Enqueste van 1494). Graft groeide tegen
de verdrukking in. Het komt nog eens tot
uiting in de delen 23 en 24 van het Aarts
bisschoppelijk archief in Utrecht waar zelfs
de wijding van eigen Grafter priesterzonen
staan genoteerd:
gewijd
op:
Magister Ysbrandus Gerardi
april
Magister Halewinus
april
Johannes Johannis
april
Vinus Bertholomei
april
Hugo Johannis
april
Alardus Gerardi
april
Magister Johannes Gerardi
april
Jacobus Jacobi
april
Het hield niet op want volgens de In-
formacie van 1514 laat het onderzoek van
prof. dr. A.M. van der Woude (1932-2008)9
een aantal van 365 communicanten zien
op ca. 560 inwoners van Graft en De Rijp.
Zo te zien moet de kinderschare talrijk zijn
geweest.
De groei hield niet op, getuige het vol
gende staatje:
Graft De Rijp
1514 390 170
1543 730 700
1561 1190 825
Bovenstaande laat zien dat De Rijp niet
achterbleef en in 1529 zijn eerste kerk kon
bouwen. In die jaren en daarna kwam Lu
ther in beeld en allerlei protestantse en do
perse geluiden. In katholieke kringen werd
het ook onrustig toen Paus Paulus IV op 12
mei 1559 de bestaande vier bisdommen in
de Verenigde Nederlanden splitste in drie
aartsbisdommen: Utrecht, Kamerijk en Me-
chelen en 15 bisdommen. Er ontstond te
genwerking in alle lagen van de bevolking.
Tijdens het schrikbewind van Alva (1567-
1573) vielen er meer dan 18.000 slachtoffers
uit naam van het geloof. De beeldenstorm
was een gevolg en in 1568 begon de 80-ja-
rige oorlog.
De oorzaak van de opstand was de on
derdrukking en vooral de tiende penning,
een belastingmaatregel van de hertog van
Alva in 1569. De calvinisten hadden de lei
ding van het verzet in handen genomen.
Vrede tussen de Katholieken en Calvinis
ten was in die dagen onmogelijk en daar
door ontaardde de vrijheidsstrijd in een
godsdienststrijd. Daarmee werd het alleen
maar moeilijker om de parochianen bijeen
te houden, laat staan een kerk. Zou Graft
10
11
1506;
03
1507;
03
1507;
03
1507;
22
1508;
19
1511;
15
1514;
11
1517.
