DE BUURTJES VAN DE RIJP, EEN WANDELING DOOR DE TIJD
Wie door De Rijp loopt en schuin tegen
over de Grote Kerk de Kerkstraat inloopt,
of even verderop richting het zuiden, een
van de kleine zijstraatjes neemt, bevindt
zich op wat genoemd wordt 'de Buurtjes'
van De Rijp.
Tegenwoordig staat alles er prachtig bij:
een boom kronkelt zich met zijn natuurlij
ke bladerdak tot hoog boven het plaveisel
van de Keizerbuurt, de houten topgevels
van huizen staan dik in de, voor De Rijp zo
karakteristieke, groene verf, en op het met
selwerk met snijvoeg valt werkelijk niets
aan te merken. Toch is dat wel eens an
ders geweest: de Buurtjes, gelegen op drie
hectare grond, en bestaande uit de Lie-
velandsbuurt, de Keizerbuurt, het Nieuw-
land, het Vlaander en de Venbuurt waren
in vroeger tijden de periferie van De Rijp.
Verpaupering, verkrotting en alcoholisme
vierden hoogtij en sommige lieden deden
je op z'n minst de wenkbrauwen fronsen.
Armoede was troef, en wie niets had paste
moeiteloos in het plaatje. Maar dat is alle
maal heel lang geleden, want de Buurtjes
waren er al toen het dorp nog een grote
speler was op het toneel van de visserij en
dat van de nijverheid.
Het onderstaande verhaalt uit een pe
riode veel recenter, zeg maar vanaf begin
1900 tot en met het heden. Het geeft een
klein beetje weer, wie, hoe en waar leefde
in die tijd.
Met mijn 41 jaar zullen sommigen van
u mij wellicht wat jong vinden om dit al
lemaal adequaat op te kunnen tekenen en
dat is misschien ook wel zo. Toch heb ik,
met behulp van bewoners en ex-bewoners
van De Rijp en de Buurtjes, en aan de hand
van eerder uitgezochte gegevens, een po
ging gewaagd.
Het Nieuwland
Zoals ik hierboven al heb aangegeven
bestaan de Buurtjes uit vijf straatjes waar
heden ten dage nog zesenveertig huizen
staan in allerlei soorten en maten.Toch kan
de openingszin van dit stuk voor sommi
gen van u meteen al een punt van discus
sie zijn. Ik geef daar aan dat bij het inlopen
van de Kerkstraat men zich op de Buurtjes
bevindt, maar is dat wel zo? De meningen
hierover lopen sterk uiteen. Hoort de Kerk
straat er nu bij of niet?
Nu is 'wel of niet' in deze niet echt ter
zake doende want het voert toch te ver om
alles te beschrijven. Het zou dan wel eens
Kroniekvullend kunnen worden en dat is
misschien wat veel. Ik wil me beperken tot
drie van de straatjes, te weten: het Nieuw
land, het Vlaander en de Venbuurt.
Ikzelf ben geboren en (gedeeltelijk) ge
togen op het Nieuwland en wel in'de Viool'
op no. 10. Dit is de eerste van de drie huis
jes aan de rechterkant, komende vanaf het
Vlaander.
Gerrit Matser, voorheen een van de gro
tere bouwbedrijven in De Rijp, raakte door
de crisis, eind jaren 20 zonder werk. Een
aantal werknemers begon voor zichzelf,
zo ook Gerben de Jong, die ook wel 'Fien'
werd genoemd. Omstreeks 1932 bouwde
hij de drie huisjes aan het Nieuwland en na
voltooiing werden ze verhuurd voor drie
gulden per week.
Nieuwland 10 valt op omdat het behoor
lijk scheef staat. Eigenlijk staan ze alle drie
uit het lood, maar ons huis spande wel de
kroon. Vroeger stonden op deze locatie wo
ningen en schuren met een slootje erlangs.
Precies op de plek waar dit slootje, voor
het Vlaander langs, oostwaarts afboog,
173
