Jan Hoek -Hendriks broer uit Haarlem-
kocht het nadat Beumer zich er verhan
gen had, waarna Jo Smit het gebruikte als
onderkomen voor de koeien. Er stonden
meerdere gebouwtjes waarvan twee ge
schakeld en even lang met het topschot
naar het water gericht, daarvoor een afdak,
dat vastzat aan, wat heel eufemistisch, 'de
nieuwe schuur'werd genoemd.
Het zag er allemaal stokoud uit: gelige
stenen muren, golvende pannendaken,
dichtgespijkerde ramen en een verzame
ling schots en scheef getimmerde planken
die aan de straatkant samen een omhei
ning vormden. Via een poort in diezelfde
omheining kwam je op het terrein, dat een
soort binnenplaats was. Als kind was dat
geweldig interessant, al die dieren, je liep
er zo naar binnen en Hendrik vond het al
lemaal best.
Om overbevolking te voorkomen kwam
er om de twee weken -op zondag- een
Joodse handelaar voorrijden in zijn Ame
rikaanse slee. Na stevig onderhandelen
kocht hij een flink aantal dieren die, wat
als publiek geheim werd beschouwd, be
stemd waren voor de Belgische vivisectie
laboratoria.
Hendrik -ik was denk een jaar of vijf-
sneed een keer voor mijn ogen een ko
nijn de strot af. Ik zie het nog voor me: hij
haalde het beest uit het hok en vroeg of ik
hem wilde aaien. Een paar seconden later
spartelde die langoor in zijn grote knuist
en was het gedaan met hem. Misschien
was hij het die ochtend al van plan of hij
deed het om mij te choqueren; ik ben gil
lend naar huis gerend.
Het eilandje achter de Artis, dat nu de kin
derboerderij is, werd met het vasteland
verbonden door een heel typische, hoge
brug, tenminste als je twee naast elkaar
vastgespijkerde baddingen over een sloot,
een brug kunt noemen. Die hoogte had
tot doel om het scheepvaartverkeer, in de
vorm van pramen hooi, de vrije doorgang
te verlenen. Niet geheel onbelangrijk want
in die tijd ging alles over het water; men
verweidde de koeien per praam en tuin
ders haalden met de vlet hun oogst naar
huis.
Op hetzelfde eilandje stond ook nog een
boetje met dieren. Hier hield Hendrik wel
eens een middagdutje en at hij zijn dage
lijkse hoeveelheid eenden- en kippeneie
ren, rauw wel te verstaan, zo uit de dop.
In de loop der jaren werd er af en toe al
wat gesloopt op de Artis, maar in 1975 ging
de poort definitief dicht om plaats te ma
ken voor een dubbel woonhuis dat met
elkaar verbonden werd door de garages.
Hendrik verhuisde naar de Mieuwijdt en
stierf daar in 1986 op 82 jarige leeftijd. Een
groen bordje op de garage van het boven
genoemde woonhuis, met daarop in goti
sche letters 'De Artis', is het enige dat nog
herinnert aan dit voormalige dierenrijk.
De twee huizen op de plek van de Artis
kregen respectievelijk de nummers 13 en
11 toebedeeld, maar waar Venbuurt 9 dan
gestaan moet hebben weet niemand. Een
mogelijkheid is dat nummer 9 vroeger
aan een van de Artis gebouwen was toe
gewezen. Het is in elk geval niet zo dat op
de open plek, links naast de Artis, een huis
heeft gestaan, want dit stuk grond hoort
bij het enige, nog echt oude pandje, aan
de zuidkant van de Venbuurt. Het is dan
ook niet verwonderlijk dat dit een rijksmo
nument betreft. Venbuurt 7, de voormalige
bakkerij van Gerard Abels.
Abels en zijn vrouw waren van origine
geen Rijpers. Hij kwam uit Twente en me
vrouw Abels uit het Gooi. In 1924 trouwden
ze en namen de bakkerij over van een ze
kere Van Diepen die vertrokken was naar
Alkmaar.
192
