van alle krachten werd, gewerkt. Niets
hielp. Tenslotte moest Leeghwater in
overhaaste vlucht de wijk nemen naar
het hooggelegen Purmerend. Het pasge
wonnen land werd een prooi van de gol
ven." Een spannend verhaal, maar er is
geen enkele aanwijzing dat er werkelijk
grote moeite is gedaan om de Beemster-
dijk te behouden. Pikant is dat het deel
van de dijk bij De Rijp, dat onder toe
zicht van de 'opsienders' Dirck Symonsz
en Jan Adriaensz had gestaan een zeer
aanzienlijke schade geleden had. En dat
nog wel op een plek die het verst van de
zee verwijderd lag. Over andere schade
van dijken van het Schermereiland valt
niets terug te vinden.25
Na de ramp werd een nieuw college
van dijkgraven en heemraden benoemd.
Eén van de nieuwe hoofdingelanden,
Thobias de Coene, werd dijkgraaf. Op
19 mei 1612 was alles
hersteld en konden de
hoofdingelanden mel
den dat de Beemster, op
enkele diepe delen na,
droog lag. Maurits en
Frederik Hendrik wer
den uitgenodigd voor een
feestmaal in het 'Heeren
huys' in Middenbeem-
ster. Maurits ging via
De Rijp de Beemster
in over een geïmprovi
seerde brug van schui
ten, pramen en planken.
En natuurlijk: ick, Jan
Adriaensz Leechwater
heb het mede ghesien en de tafel mede
heb helpen bedienen.™
Wat zegt Leeghwater zelf over zijn
rol? Ick heb mede in 't beginsel van 't
bedijcken van de Beemster gedient als
Ingenieur en de Fabrijck van 't setten
ende stellen van de Water-Molen tot het
voltrecken toe.21 Het woord dienen lijkt
goed gekozen, van leiden is geen sprake
geweest en het zichzelf toekennen van
de titel ingenieur zou hem in de huidige
tijd een achtervolging door Nova en Eén
Vandaag bezorgd hebben.
Nog een uitspraak van Han van der
Horst waarin Leeghwater een wel
heel grote invloed wordt toegekend:
Wel belastten de deelhebbers (aan de
droogmaking van de Beemster, DM)
hem (Leeghwater, DM) met de daad
werkelijke droogmaking. Leeghwater
liet uiteindelijk 43 watermolens bou
wen. Daarom gebruikte Leeghwa
ter een oplossing, die als door Stevin
was aanbevolen: hij plaatste de mo
lens in een gang (dit werd volgens
Lambooij halverwege de 16° eeuw al
toegepast, DM).
Han van de Horst in 'Een bijzonder
land'; 2008.
Getrapte bemaling voor de Beemster. Tekening van Leeghwater.
Uit: De Roever, Jan Adriaenszoon Leeghwater
purmer, wormer, heerhugowaard,
Schermer en Starnmeer
Voor de drooglegging van de Purmer
(1618-1620) leverde Leeghwater een
molen. Voor zover bekend was dit de
enige watermolen die hij voor de grote
droogmakerijen leverde. Ook hier zeker
10
