Voor Jan Willemsz was deze preek aan
leiding een boek te schrijven: 'Grondig-
Ondersoeck ofte Klaer-Betoog' dat uit
Handelingen 6 niet is af te leiden dat di
akenen moeten worden aangesteld door
handoplegging. De vrede in het dorp was
onder de Dopersen soms ver te zoeken.
De onderlinge twist verstomde toen in
Amsterdam een dramatisch grote scheu
ring zich voordeed tussen de vrijden
kende groep en de wat meer behoudende
groep. De behoudende groep splitste zich
af en ging voortaan kerkdiensten
houden in het verbouwde pakhuis
De Zon (tussen Singel en Heren
gracht) en de anderen bleven in
hun kerk die vanouds gevestigd
was aan de Singel tegenover het
Spui in het grachtenpand 'Het
Lam' (nog steeds, overigens). De
scheuring staat bekend als de
'lammerenkrijg'. Tien jaar later
namen zes doopsgezinde leraren
uit onze streek het initiatief te
bemiddelen tussen beide Am
sterdamse groeperingen. Drie
van de zes kwamen van het Ei
land. Hun onbetwiste informele
leider was Engel Arentsz. Van
Dooregeest. Dit vredesinitiatief
mislukte echter door onvoorzich
tig gedrag van de bemiddelaars.
De bemiddelaars waren zo ge
charmeerd van de flexibele hou
ding der Zonnisten dat ze zich
aansloten bij deze behoudende
groep. En dat is een opmerke
lijke ontwikkeling als u zich her
innert dat de Waterlandse Doopsgezin
den van oudsher tot de progressieveren
de minder dogmatischen behoorden. De
Lammisten waren verontwaardigd en
geschokt. En terecht, als ik het zo van
grote afstand bezie. Zij zullen vooral met
scepsis de ruimdenkende en vriendelijke
inleiding op de Rijper Zeepostil hebben
gelezen. Einde letterlijke tekst.
Na het verhaal over de doopgsgezinden
komt de Rijper Zee-Postil aan de beurt.
De Rijper Zee-Postil
Inleiding
De Rijper Zee-Postil is een prekenbun
del speciaal geschreven voor haringvis
sers en walvisvaarders. De auteurs zijn
doopsgezind predikant. Er zijn van de
Rijper Zee-Postil niet veel voorgangers
De titelpagina van de Rijper Zeepostil
bekend. Een wel bekende is de (gerefor
meerde) Zee-Postil van Adam Wester-
mann uit Workum met een geschiedenis
van Stavoren achterin.
De Rijper Zee-postil bevat 22 preken.
Men was maximaal drie maanden weg,
er waren dus 12 'zondag'-preken nodig.
Daaraan zijn 4 preken toegevoegd voor
de feestdagen en 6 'thema'-preken, met
189