werden beschouwd als vreemdelingen in
eigen land.
In 1945 overkwam een omvangrijke
groep van 40.000 Nederlandse SS-ers
hetzelfde. De reden was, dat zij tijdens
de oorlog dienst hadden genomen in een
legeronderdeel van de Duitse bezetter.
Het Nederlandse Zouavenmuseum en
de kerk in Oudenbosch herinneren aan
het voormalig pauselijk leger. In het
Westfriese Lutjebroek staat een stand
beeld van de in Monte-Libretti gesneu
velde Pieter Jansz. Jong en er is een
plaatselijke voetbalclub die Zouaven
heet. Maar verder is er weinig dat nog
aan de Zouaven doet denken. Heel an
ders is het gesteld met Garibaldi. Op de
katholieke school kregen wij vroeger te
horen dat hij een doortrapte schurk was,
die het had gewaagd de paus te bedrei
gen. Als je echter in Italië rondkijkt, zie
je dat in veel plaatsen pleinen en stra
ten naar hem genoemd zijn. En dat hij
met standbeelden en plaquettes wordt
geëerd. Hij is daar een beroemde histo
rische figuur die streed voor de eenheid
van Italië.
Jan Deckwitz
Nederlands Zouavenmuseum, Markt 31, Oudenbosch, telefoon 0165 313448
Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara, telefoon 0165 330502
Oudenbosch is per trein bereikbaar
DE ZOMERAVONDWANDELING IN MONNICKENDAM
De stad van de gevelstenen
Twintig personen trotseerden het voetbal en kwamen naar Monnickendam. Zij waren
degenen die gelijk hadden, maar ja dat weet je van te voren niet. De thuisblijvers zijn
met een gevoel blijven zitten dat voetbalgekte te genezen is, namelijk door te verliezen.
En de Monnickendam-gangers ontdekten weer eens dat iets waarvan je al weet dat
het mooi is, nog meer waarde krijgt als je er nadrukkelijker op gewezen wordt en als
er over verteld wordt. Beide laatste facetten beheersten de gidsen van de Vereniging
Oud Monnickendam. We werden op een voortreffelijke manier rondgeleid. En het
geheel was weer door Michèle Tromp georganiseerd, op een manier die we van haar
gewend zijn, op een prima manier dus.
Toen zij bij terugkeer in hun vader
land het karakteristieke uniform met
zijn oosterse snit hadden afgelegd, zul
len zij bemerkt hebben dat ze hun Ne
derlanderschap kwijt waren. Ze hadden
immers dienst gedaan in het leger van
een vreemde mogendheid. Dit hield on
dermeer in dat ze geen kiesrecht meer
hadden en dat ze niet benoembaar wa
ren in rijksbetrekkingen. Ze trokken
zich daar over het algemeen weinig van
aan, maar verrassend was het wel. Nog
verrassender was het voor een Zouaaf
(niet in De Rijp), die voor zijn vertrek
naar Italië huisknecht was bij een pas
toor en die bij terugkomst van dezelfde
pastoor te horen kreeg: Het is jammer,
jongen, dat ge voor zulk een mooie zaak
niet gesneuveld zijt.
Aan het einde van de Spaanse Burger
oorlog in 1939 maakten wederom mensen
kennis met het verlies van hun Neder
landerschap. Het waren de 700 leden van
de International Brigades die in Spanje
voor de republiek en tegen de fascisten
van Franco hadden gevochten. Ook zij
203
