Het blijft een merkwaardige aanblik, wanneer je met de trein van Dordrecht naar
Roosendaal reist en dan de kerk van Oudenbosch, rechts van je, uit het landschap
ziet oprijzen. Zo op het oog is het een dorpje met een heel grote kerk ofwel een gehucht
met een kathedraal.
Jarenlang had ik met afgevraagd waarom zo'n fors bouwwerk op deze plaats te vin
den is. Tot een artikel in een tijdschrift mij duidelijk maakte dat het gaat om een
monument voor de Nederlandse Zouaven. Weer wat jaren later kwam ik erachter dat
er zelfs Zouaven uit De Rijp en Graft zijn geweest.
In 1861 werd weliswaar het koninkrijk
Italië geproclameerd, dat wilde echter
niet zeggen dat alle delen onder recht
streeks gezag van de koning vielen. De
i» r V
i
v v r j
C j v
De basiliek van Oudenbosch. De koepel is een
imitatie van die van de St. Pieter in Rome, die
werd ontworpen door Michelangelo. De voor
gevel is een versmalde kopie van die van de St.
Jan van Lateranen, eveneens in Rome.
Wat zijn eigenlijk Zouaven of Zoeaven?
Om dit te kunnen begrijpen is het no
dig om even een kijkje te nemen in het
Italië van de 19'' eeuw. Zo rond 1860 was
hier nog geen sprake van een eenheids
staat, maar van een versnipperd land.
Van noord tot zuid vond je allerlei staat
jes en vorstendommen. Vanaf genoemde
periode werd daadwerkelijk gestreefd
naar een ongedeeld land. De vorst van
het eiland Sardinië en het op het noorde
lijke vasteland gelegen Piemonte besloot
zijn gezag allereerst uit te breiden naar
de zuidelijke delen van het laarsvormige
schiereiland. In 1860 veroverde de voor
malige avonturier Giuseppe Garibaldi
met 'duizend Roodhemden' het eiland
Sicilië. In hetzelfde jaar trok hij met ko
ning Victor Emanuel het koninkrijk Na
pels binnen.
Italië rond 1860. Met gearceerde deel toont de
Kerkelijke Staat. De sterretjes geven aan wat
het grondgebied was waarover Victor Ema
nuel eerst regeerde.
noordelijke gebieden moesten nog ont
daan worden van Oostenrijkse invloed.
Er was bovendien de Kerkelijke Staat
van de paus van Rome. Dit laatste is be
langrijk voor ons verhaal.
De Kerkelijke Staat strekte zich in het
midden van het schiereiland uit 'van zee
tot zee' en vormde zo een barrière tussen
Noord- en Zuid Italië. In 1860 waren de
oostelijke provincies van het pauselijke
grondgebied al geannexeerd door de ko
ning. Om zich te kunnen handhaven in
11
200
