HI -v m
len panelen.
kasteel en
*e en ook de
rechtspraak,
le grote mis-
.an de grafe
tukken 'oud
Lg waren ko-
le vaste lan-
ig getrokken
en onder die
oor deze tijd
daar bepa-
iakt'.5 Alk-
n de pap. In
I oefende de
age en hoge
3 'vrijwillige
hypotheken,
le dit, toen
e vrijwillige
iet polderbe-
:ht houden'.
Niet alleen vaardigde Alkmaar (en
Hoorn) hoofdingelanden en heemraden
af in het polderbestuur, maar de hoofdin
gelanden -vergaderingen moesten ook in
Alkmaar worden gehouden.6
Rond 1795 veranderde er veel
De situatie was voor 1795 zo dat de hoge
jurisdictie was voorbehouden aan 'de
grafelijkheid', dat betekende aan het ho
ge gerecht in Alkmaar en de baljuw van
de Nieuwburgen en Kennemerland. Hoe
ver ieders gebied strekte was onduide
lijk. Nog in 1768 werd de grens tussen
het rechtsgebied van Alkmaar en de
Nieuwburgen met een paal gemarkeerd.
De grensscheidingen van de ambachten
(voor de lage jurisdictie) was nog veel
onduidelijker. Het polderbestuur was in
feite oppermachtig. Op administratief
gebied oefenden de aangrenzende ban
nen geen enkele invloed uit.7
Dat veranderde ingrijpend in 1795.
Belonje: 'de zeven omliggende bannen
namen, met eerbiediging van Alkmaars
gedeelte, de Schermeer eenvoudig en ieder
voor een stuk tot zich'. Na de verwarrende
Het Noorderpolderhuis.
Tekening van Henk Tol.
Uit: Danner, Van Schermeer-watef tot
Schermeer-land.
jaren tot 1800 werd deze situatie simpel
weg bestendigd. Voor de ingelanden be
tekende dit dat ze naast de polderomslag
ook te maken kregen met een belasting
aanslag in het dorp waaronder ze vielen.
Ze woonde vaak te ver van de kern van
dat dorp om van hun bijdrage te genie
ten, dus protesten volgden. De wens voor
een zelfstandige gemeente Schermer
werd geboren.
Hoe liep het bestuurlijk in de Scher
mer? In 1811 verloor Alkmaar haar hoge
en lage jurisdictie over haar gebied in de
polder aan de nieuwe nationale recht
banken en in 1857 vertrokken de door de
stadsbesturen aangestelde Alkmaarse en
Hoornse hoofdingelanden en heemraden
uit de colleges en konden de ingelanden
van de polder voor het eerst het bestuur
helemaal zelf samenstellen. Vanaf die
tijd vonden dan ook de hoofdingelanden
vergaderingen af en toe plaats in de
Schermer, in het Noorderpolderhuis.8
De conclusie over de op gang komende
acties kan zijn dat de oorspronkelijk ge
troffen regelingen inderdaad tijdelijk wa
ren, dat de regelingen alleen de recht
spraak betroffen en dat de gemeentelijke
lasten eenzijdig opgelegd waren. Kortom
•v JLÏÏfo.Jn ,y.
-iA-tt
147
