Oudere mensen zeggen nog wel eens:
'We gaan te Suntepieteren',
als ze naar de kermis van Zuid-Scharwoude gaan.
Vanaf de Langedijk naar het westen toe, tot aan het riviertje 'De Rekere' (ongeveer nu het
NH-kanaal) was het een moerasachtig deltagebied met heel veel meren en laag bosgebied, wat
af en toe weer geheel overstroomde. Dit gehele gebied werd beschreven als: Scorlewalth aan
de overzijde van de Rekere, met daarin vier kapellen. Het was eigendom van de graven van
Egmond en werd gebruikt als vis- en jachtgebied.
Over Oudkarspel is bekend dat het aanvankelijk
behoorde tot het graafschap Egmond, maar in
het eerste decennium van de 17e eeuw overging
naar de Staten van Holland en Westfriesland. De
Staten verkeerden in grote financiële moeilijk
heden en besloten de hen toegevallen 'Ambagts-
heerlijkheden' te verkopen. Iedere particulier, die
over de nodige middelen beschikte, kon zich zon
ambachtsheerlijkheid verwerven en mocht zich
dan Heer van in het onderhavige geval
Heer van Oudkarspel noemen.
Bekend is dat de 'Heerlijkheid Oudkarspel en In
Koedijk' reeds in 1613 bestond. Dat In Koedijk'
sloeg op het noordelijkste deel van het dorp Koe
dijk dat in de banne van Oudkarspel was gelegen.
Natuurlijk voor die bewoners een lastige en verve
lende situatie, waaraan door grondruil en grens
verlegging een einde kwam op 7 juli 1906. Bij de
jongste gemeentelijke herindeling is het noordein-
de van Koedijk evenwel opnieuw bij Langedijk ge
komen. Het bezit van een ambachtsheerlijkheid, Past in elk interieur...
waarvoor gemiddeld een bedrag van f 20.000'-
werd neergeteld, gaf naast status en prestige ook wel voordelen. De Ambachtsheer ontving
bijvoorbeeld de tiendheffing (een soort belasting), benoemde de schout, de veerschipper en
de schoolmeester. Hij diende voorts zijn goedkeuring te hechten aan de beroeping van een
predikant. De inkomsten maakten echter de geldelijke inkomsten meestentijds niet lonend.
Oudkarspel werd verkocht in het jaar 1613 aan Adriaan Duyck, die ook Heer van Harenkar
spel was. Er werd voor hem een heel groot Herenhuis gebouwd. Dat kasteel, want zo werd het
genoemd, stond hier vlakbij, schuin voor de tegenwoordige Allemanskerk. Er hangt hier in de
hoek een mooie tekening van Roghmans van dit kasteel.
83
