De man verdient een standbeeld. Bij elk woord van Hoogeveens leesbord
vertelde de meester of juf een fijn verhaal: van de aap met een noot. En van
Mies de poes. Op het bijbehorende leesplankje legde het kind met karton
nen letters uit een doosje de woorden AAP, NOOT, MIES en werd Ieren
lezen een stuk leuker...en sneller. Het schrijven van letters en cijfers ge
beurde op de 'lei' met een griffel. Met een sponsje werd de lei gereinigd.
Aap, noot, mies.het klinkt zo vertrouwd, dat je niet beter zou weten, dat
het lezen altijd op die manier werd aangeleerd.Toch is dat niet zo.Vóór de
uitvinding van het leesbord leerden kinderen lezen door eerst alle losse
letters van het alfabet te leren. Het woord 'stoel' werd dan gespeld: ess, tee,
oo, ee, el.
Spellend leren lezen zal voor veel kinderen een lijdensweg geweest zijn.
Later pakte men het leren lezen anders aan en leerde men de kinderen de
letters te verklankende zgn. klankmethode: ss..tuh..oe..el: stoel.
In navolging van het lees platen-bord van Hoogeveen ontstond het aan-
schouwingsonderwijs: de schoolplaten deden hun opgang.
Kinderen maakten daardoor kennis met alles ver buiten hun school, dorp
en stad. Gewoon tijdens de lessen naar buiten kijken, was er namelijk niet
bij. Men bouwde expres schoollokalen met hoge ramen; voor de juiste
lichtinval meestal links van de kinderen.
De Openbare School in Sint Paneras was in 1929 gevestigd in het voormali
ge Gemeentehuis aan de Bovenweg. Een 84 jarige geboren en getogen Sint
Pancrasser 1924) vertelt over zijn
'Ot en Sien' tijd.
'In die jaren was ons tuindersdorp
voor kinderen een 'godsheerlijk
heid'; puur natuur met slootjes en
schuiten, we speelden de hele dag
buiten en overal. Geld was er nau
welijks, er werd gebuffeld en ge
ploeterd: iedere cent was er een.
Wij kinderen waren gelukkig met
niks en maakten ons eigen speel
goed. Zo vulde ik ooit een grote
omgekeerde pannendeksel van
mijn moeder met water en liet er
een bootje in drijven.
Leesplankje met aap-noot-mies
53
