Zachte of lange turf die bv. in Drente werd gestoken. Het bestond uit resten
van planten, bomen en struiken die afgestorven waren en een dikke laag
vormden op de ondergrond van zand.Turfstekers staken die dan af in stuk
ken van ca. 40 cm. lengte en ca. 10 cm. dik en breed. Dat werd wekenlang
te drogen gelegd en was dan geschikt als brandstof. Je kocht het in jute zak
ken of in balen, het brandde goed en gaf veel warmte en had een lekkere
geur, maar was snel opgebrand. Deze hoogveenturf had zich in de loop
vanvele honderden jaren opgehoopt en werd nu binnen enkele eeuwen
opgebrand.
Dan was er nog de zg laagveenturf die nat was en meestal werd opge
baggerd, waarna veelal meren en plassen ontstonden. Deze baggerturf of
harde turf was kort en brandde slechter en gaf meer rook en stank. De
kwaliteit was doorgaans matig tot slecht. Maar ook dat was een aflopende
zaak. Voor de oorlog waren er ook in Sint Pancras turfstekers. De situatie
was in de crisisjaren '34 '35 '36 dermate verslechterd en de armoede was
groot, waardoor brandstof bijna niet te koop was. Het Gemeente Bestuur
had daarom ten slotte besloten in de Beverkoog als een soort werkver
schaffingsproject turf te laten steken door werkloze inwoners. Het lag tot
ca. een halve meter dik en was van goede kwaliteit. Je had daar de Veende
rij, net over het spoor Er werd ook gebaggerd voor de baggerturf waarbij
Wever de baas was. Alles is al eens beschreven in Klin nr. 16 van 2001. Een
vetpot was het niet want je verdiende bijna niets
Bruinkool.
Wanneer de turflagen diep liggen onder hoge druk staan en afgesloten
zijn van de lucht, dan wordt het tenslotte bruinkool. Dat kan worden afge
graven en gebruikt o.a. in centrales voor het opwekken van electriciteit.
Bij verbranding ruik je een penetrante lucht en de lucht wordt sterk ver
ontreinigd. Tot in de verre omtrek is alles besmet met een laagje bruin/
zwarte stof dat ook voor problemen met de gezondheid zorgt. Het land
dat na afgraven achterblijft is grauw-zwart en practisch onvruchtbaar. In
Oost-Europa zijn onmetelijke velden bruinkool afgegraven en je rijdt daar
dan door enorme troosteloze vlakten. Door de bruinkool samen te persen
kun je er briketten van maken. Harde korte stukken die erg afgeven en bij
verbranding die typische geur geven die je nooit meer vergeet. Het teer- en
olie-gehalte zorgt voor de samenhang. Soms worden de briketten ook wel
geperst uit steenkoolgruis en vermalen turf. Je kunt ze in onze streek nog
kopen o.a. bij de fa. Snijder Sfeerverwarming in Heerhugowaard Noord
(vroeger van Siem de Haan) in pakketten met een bandijzer er om. Ze bran
den lang en geven een rustige vlam.
28
