21. BOEKBESPREKING.
89
Peter Bak, Het spoor van Mertens.
Amsterdam, 2007.
I De keuze van het te bespreken boek was deze
keer niet moeilijk. Het gaat namelijk om een boek
dat grotendeels in Sint-Pancras speelt en dat ge
schreven is door een in Sint-Pancras geboren en
getogen schrijver.
Peter Bak is geboren in 1963 in Sint-Pancras en hij
is historicus. Voor dit boek is dit een belangrijk ge
geven. Ik kom daar zo op terug.
Natuurlijk is er al eerder een schrijver in Sint-Pan
cras geboren J.Bernlef (1937) en hij heeft ook een
boek geschreven dat in Sint-Pancras speelt, Stukjes en beetjes (1965), in
1989 opnieuw uitgegeven onder de titel Achterhoedegevecht. Dit boek
speelt in de tweede wereldoorlog, net als een groot deel van Het spoor
van Mertens, van Peter Bak. Verder zijn deze boeken niet met elkaar te
vergelijken. Bernlef heeft zijn verhaal geschreven, toen hij Sint-Pancras al
lang verlaten had.
De hoofdpersoon in Het spoor van Mertens is een ikfiguur die aan het af
studeren is in het vak geschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Het onderwerp van zijn doctoraalscriptie is Sint-Pancras in crisis en oorlog.
In werkelijkheid is dat ook het geval.
Men zou het boek een historische roman kunnen noemen. Dat was een
verhaalgenre dat vooral populair was in de negentiende eeuw, maar dat
we ook later wel terugvinden. In een historische roman is er sprake van
een mengeling van feiten uit de geschiedenis (crisis en oorlog) met de per
soonlijke omstandigheden van een of meer verhaalfiguren.
Deze roman is ook een sleutelroman. Dat wil zeggen, dat de personen in
een verhaal echt bestaan of bestaan hebben, maar onder andere namen
gepresenteerd worden. Ook de straatnamen en de plaatsnamen zijn veran
derd. De reden waarom een schrijver hiervoor kiest, kan zijn dat hij hier
mee duidelijk wil maken, dat het niet gaat om de werkelijkheid, maar om
de fantasie.Tenslotte staat er ook duidelijk "roman" op de titelpagina.
Peter Bak
