i
130
De historisch-geografische situatie
Het gebied van de wijk De Oostwal was voorheen een deel van de Achter
geest. Met geest bedoelt men zandgrond in een regio waar klei- of veen
grond overheerst. De strandwal van Sint Pancras bestaat uit zand en was
dus 'geest'. De Achtergeest lag achter de strandwal (in oostelijke richting
gezien) van Sint Pancras. De Achtergeest is zelf geen geest want er ligt geen
zand aan de oppervlakte.
Voor het jaar 1000 was het nog een moerassig gebied, waarin zich in de
loop der eeuwen uit slecht verteerd plantenafval veen heeft gevormd. Net
als in het grootste deel van West-Friesland. Vermoedelijk omstreeks het
jaar 1000 begon men dit veengebied te ontginnen voor agrarisch gebruik.
Daartoe werden er evenwijdig aan elkaar sloten gegraven om het veen
te ontwateren. Deze ontginning heeft voor wat betreft de Achtergeest en
de Beverkoog vanuit Vronen (het huidige Sint Pancras) plaatsgevonden.
De ontginning ging helemaal door tot Oterleek en Hensbroek. (De Grote
Waert - het voormalige meer dat nu Heerhugowaard is - ontstond in de
13e eeuw.) De sloten en dus ook de langwerpige kavels liepen ongeveer
oost-west. De twee grote sloten die dwars door De Oostwal lopen hebben
daardoor ook een oost-west oriëntatie; ze zijn bewust als oude landschap
selementen in stand gehouden.
Waarschijnlijk nog ouder dan de gegraven sloten zijn de Wijde Heining en
de Oostwalsloot (figuur 2.), die respectievelijk de oostelijke en de wes
telijke begrenzing van de woonwijk De Oostwal vormen. Zie het kaartje
(figuur 3 Uit het kronkelende verloop van deze sloten kan men afleiden
dat het oorspronkelijk veenkreken zijn geweest.
Figuur 2.
De Oostwalsloot,
een oude veenkreek.
Aan de andere kant
van de sloot zijn
de achtertuinen
van de A. VH.
Destreelaan.
De foto is ongeveer
van 1992.
