1910, het eerste jaar dat de gasfabriek werkte en waarvoor een maximale verkoop
van 300 000 m3 was geraamd, dit getal met 50 000 m3 werd overschreden.
Ook kon reeds in 1910 de gasfabriek uit de gemaakte winst aan Oudkarspel een
vergoeding van 3000,- geven voor de door deze gemeente geleden schade bij de
opheffing van hun acetyleenfabriek.
Groei.
De gasafnemers waren enthousiast over het steenkoolgas: je had prima licht en het
koken van de aardappels en groente was, vergeleken met de petroleumstellen en
vuurduveltjes, geworden tot een fluitje van een cent.
Deze mond op mond reclame drong door tot in St. Pancras.
Daar had het college van B. en W. de uitnodiging ontvangen om zich aan te sluiten
bij de Electrische Centrale van West Friesland.
Het college had de voorwaarden bestudeerd en stelde aan de gemeenteraad van St.
Pancras het volgende voor:
Wanneer St. Pancras zich aansluit bij de Electrische Centrale moet onze gemeente
een lening sluiten van 19496,--
De Electrische Centrale denkt dat er in de eerste drie jaar geen winst zal worden
gemaakt.
Voorlopig moet onze gemeente, wanneer we ons daarbij gaan aansluiten, ieder jaar
ƒ1750,— betalen voor rente, aflossing en verdere onkosten. Dit gaat de draagkracht
van onze gemeente verre te boven.
Graag willen we aan de Langedijker gasfabriek vragen of het mogelijk is dat zij ons
gas levert en op welke voorwaarden dat kan geschieden.
Met 6 stemmen voor en eentje tegen, die van de heer Bakker, gaf de raad
toestemming om dit te vragen en erbij te zeggen dat het gemeentebestuur van St.
Pancras bereid was de inwoners te adviseren een gasaansluiting te nemen.
Het ging de gasfabriek voor de wind. In 1910 maakte men een winst van 8500,—.
Natuurlijk was de fabriek opgericht om de inwoners van dienst te zijn door hen te
voorzien van 'goedkoop licht en vuur', maar de fabriek en de deelnemende
gemeenten mochten er ook wel iets beter van worden. Een gedeelte van de winst
kwam in de boekhouding van de directeur oftewel de kas van fabriek en de rest werd
opgeborgen in de kast met de vier sleutels. (Ik las het nergens maar vermoed dat
iedere burgemeester een sleutel van deze kast bezat en dat die kast alleen geopend
61
