gedood, in het verhaal van het boek (Bijbel) geloofde ze. Men vertelde ook dat
engelen haar lichaam naar de berg Sinaï hebben gebracht.
Op haar gedenkdag, 25 november, was het langs de rivier de Lek gebruikelijk dat
dienstmeiden aan een nieuw werkjaar begonnen.
Op een aantal plaatsen was op die dag het zogenaamde Catrijnmelken in zwang.
Koeien, die op deze dag nog in het weiland liepen, mochten door de eerste de beste
worden gemolken.
In het boek Brood- en Gebakvormen en hunne beteekenis in de Folklore vertelt de
schrijver J.H. Nannings een verhaal dat iets op het Pancrasser St. Catrijnfeest lijkt.
Hij zegt dat in de omgeving van Eindhoven op de feestdag van deze heilige
mandenvol koeken aan de schoolkinderen werden uitgedeeld door de leden van het
Sint Catharinagilde. Vooraf vond er een wedstrijd schoonschrijven plaats. Wie het
mooiste schrift kon tonen kreeg de meeste koeken. De onkosten van dit feest werden
bestreden uit een dotatie, nl. de jaarlijkse opbrengst van een weide, die Tootenveld
heette. (Tootenveld was als volgt afgeleid van Catharina - Cato- To.
De koeken noemde men ook tooten.
In Klin 5 vertelde Alie Vroegop-Hartman iets over het feest van Sint Catrijn. Zij
besloot met: Toen de luxe steeds meer toenam, de kinderen thuis op meer en steeds
verfijnder snoep werden getrakteerd en ze soms de taaipoppen weggooiden, is dit
oud gebruik aan het eind van de zeventiger jaren afgeschaft. Men heeft nog wel
getracht om het feest op een andere manier in stand te houden, maar slaagde er niet
in om dit stukje folklore te bewaren.
Wel wordt hier nog het feest van Sint Maarten gevierd, twee weken voor Sint Catrijn. De
familie Bruntink bezorgde ons, naast informatie over de 25° november, enige gegevens over
Sint Maarten. Bekend is dat op de avond van de elfde november kinderen, gewapend met een
lichtje, zingend langs de huizen gaan en bij iedere deur iets hopen te ontvangen. Dit feest is
afkomstig van de heilige Martinus, die in de vierde eeuw leefde. Als jonge man zag Martinus
een halfnaakte bedelaar. Zonder zich te bedenken trok Martinus zijn zwaard, sneed zijn man
tel doormidden en gaf de helft aan de bedelaar. Ook wordt St. Maarten wel voorgesteld als
een bedelaar. Een oud lied zegt o.a.: Met zijn blote armen Hij zoude hem geerne warmen.
De stad Utrecht werd aan St. Maarten gewijd. Het stadswapen bestaat uit een schild, dat half
wit, half rood is, diagonaal verdeeld, hetgeen aan de gedeelde mantel herinnert.
134
