In die tijd hief de gemeente een soort onroerend goed belasting. Deze werd alleen
door de rijkeren betaald, (hiermee hing samen dat alleen degene die belasting
betaalde, stemrecht had).
In 1895 moest het gemeentebestuur het bezit
van twaalf personen opnieuw schatten. De
laatste schatting was al een hele poos
geleden gebeurd en voor hen werd het tijd
dat dit opnieuw geschiedde. Tien van deze
gezinshoofden werden hoger gewaardeerd,
twee iets lager, hetgeen wel aangeeft dat het
de tuinders niet slecht ging.
Deze welvaart zal vermoedelijk mee hebben
gewerkt aan de groei van het inwoneraantal
Simon Stammes van de burgerlijke gemeente.
In de eerste helft van de 19e eeuw schommelde het aantal Pancrassers (van
Twuyverweg tot Boeterslaan) rond de 400.
Tussen 1850 en 1890 groeide dit geleidelijk tot 509. (van de 509 waren er 447
Gereformeerd (tegenwoordig worden dezen Ned. Hervormd genoemd), 1 Luthers en 61
Rooms-katholiek)
Van 1890 tot 1900 steeg de bevolking van 509 tot 797.
En van 1900 tot 1910 groeide dit door tot 955. Met andere woorden: Gedurende de
periode vanl890 tot 1910 vond er bijna een verdubbeling van de Pancrasser
bevolking plaats.
Meer inwoners, meer huizen!
Omstreeks 1900 werden heel wat woningen aan de Boven weg gebouwd.
Aan de Benedenweg, op de plaats waar nu de Hellingweg is, woonde een goed bij
kas zittende weduwe. In 1892 werd bij haar ingebroken, getuige het volgende
gemeentelijk bericht aan de Officier van Justitie: "De portefeuille en de
portemonnee, die gestolen werden bij de weduwe D. Smit, is, naar men zegt,
teruggevonden bij haar kleinzoon Dirk Smit in Heiloo. Ongeveer een week eerder
was hij bij zijn grootmoeder en vroeg haar om geld om schapen te kopen en om
zijn landhuur te betalen, hetgeen de weduwe Smit weigerde. Het gerucht gaat dat
hij de dader is.
Of hij inderdaad de dader was, vertelt de geschiedenis niet. Wel dat weduwe Smit,
die in de volksmond ook wel 'Ootje Peerdebos' werd genoemd, omstreeks 1900
overleed en dat toen haar erfgenamen heel wat van haar bezittingen, o.a. veel
akkers gelegen tussen Boven- en Benedenweg van Noordeinde tot Kruisbos
publiek verkochten. Verschillende kopers gebruikten deze grond voor
124
